GEHOORD. De vooroorlogse Agfabox heeft niet alleen bij Grass een verhaal...

Ze stond er al een eeuwigheid, daar hoog, bijna tegen het plafond, op de eikenhoutenkast in de  huiskamer van mijn ouders. De sinds jaar en dag in onbruik geraakte zwarte Agfaboxcamera. Een zwarte doos eigenlijk, met een grote en twee kleine lenzen, een totaal onhandige grijplus en een hendel om het filmrolletje door te draaien. Meer zit er niet aan vast.

DIE BOX
Tenzij, zo bleek nu, toen ik ineens dacht aan het in 2008 verschenen autobiografische 'Die Box' van Günter Grass, een verhaal.
Grass heeft zo'n Agfabox getekend voor de cover van zijn boek. Precies dezelfde als het toestel dat zich bij ons tegen het plafond in de vergetelheid had gewerkt. 
We haalden het toestel van de kast en plaatsten het naast het boek, om de gelijkenis voor eens en voor goed - of tenminste zo lang Instagram meegaat - voor de eeuwigheid zullen die nieuwe media niet bedoeld zijn, vermoeden wij - vast te leggen.

 
VAN ONZEN ANDRE
"Het is oud", zei mijn moeder.
"Ouder dan jij?", vroegen wij.
"Toch jonger", zei ze.
"Het toestel of jij?"
"Het toestel. Het is er nog een dat 'onzen André' heeft gekocht," ging ze verder. 'Onzen André' is de oudste broer van mijn moeder. Hij sneuvelde in WO II. Niet als soldaat, maar als jonge bakkersgast in Roeselare. Toen hij er na een bombardement op het dak van de bakkerij was geklauterd om kapotgeslagen pannen te vervangen, volgde nog een bombardement. Hij werd geraakt door een bomscherf en overleed ter plekke.

VOOROORLOGS
"Het toestel is dus van voor de oorlog?"
"Ja. En eigenlijk is het niet de oorspronkelijke camera die 'onzen André' had gekocht", vertelt moeder verder. "Al heeft hij het misschien zelf nooit door gehad. Het is een vervangtoestel. 'Ons Julienne' - de op een na oudste zus van mijn moeder - heeft dat fototoestel ooit eens gebruikt. Ze liet het achter op een haag nadat ze foto's had genomen en ineens was het weg. Gestolen. Ze heeft in de gauwte zo'n nieuw toestel gekocht, zodat André het verlies niet zou merken..."


FOTOLOZE CAMERA
Het toestel is na de dood van André in het ouderlijke huis - vervolgens ook mijn ouderlijk huis - achtergebleven en wij herinneren ons niet dat met die camera veel foto's werden genomen. Overigens ook niet met andere camera's.