Kantlijnnotities

Ze staan hier, vlakbij het huis. De ene eeuwenoud, de andere nog jong. Ze staan ook elders. En overal worden ze geknot. Beknot. Maar ze wijken niet. De knotwilgen. En hoe meer we er naar kijken, hoe meer we denken dat we erop gaan lijken. VERANKERD Hoe ouder, hoe breder we worden. Er is geen spiegel meer die ons van het tegendeel overtuigt. En hoe meer we ons beknot voelen, hoe sterker we ons verankeren. Volgend jaar voelen we ons nog dieper geworteld in dit leven en willen we nog standvastiger dan voorheen van geen wijken weten. WISSEN En we denken, als we bij storm en ontij naar ze kijken en zien hoe hun kruinen weigeren om te breken, omdat hun takken als wissen 'twijgzaam'  de weerbarstige wind uit de kruinen wuiven, we denken, nee, we hopen met diezelfde veerkracht overeind te blijven. OUDEJAARSE PRENT En net als die knotwilgen een wereld zijn voor honderden, duizenden kleine levens hopen we dat wij volgend jaar duizend en een dromen en gedachten in ons hoofd ...

Onze samenleving is behept met mateloosheid in haar streven naar efficiëntie. En toch... toch hekelt haast niemand de grote verspilling aan krachten die nergens toe leidt: die van de wielertoeristen op zondag. MAATPAKJE Het is per slot van rekening het rijden van punt A naar punt A via de langst mogelijke omweg. En daarvoor hebben ze de duurst mogelijk fiets nodig. En gaan ze gekleed in een outfit die bijna zoveel kost als een maatpak maar dat, in de meeste gevallen,  meer hun skelet dan hun spieren showt.  En torsen ze gadgets waarmee ze voor ruim de helft een kamer op de spoedafdeling van een regionaal ziekenhuis aan apparatuur kunnen voorzien. Pluspunt is dat zo'n rit van A naar A zelden of nooit de gezondheid schaadt, integendeel, naar verluidt. PUNT A Om het nog niet te hebben over punt A: een plaats waar we anders gewoon naar toe wandelen om er een pint te pakken. Meer valt er op punt A meestal niet te beleven.

Ze stond er al een eeuwigheid, daar hoog, bijna tegen het plafond, op de eikenhoutenkast in de  huiskamer van mijn ouders. De sinds jaar en dag in onbruik geraakte zwarte Agfaboxcamera. Een zwarte doos eigenlijk, met een grote en twee kleine lenzen, een totaal onhandige grijplus en een hendel om het filmrolletje door te draaien. Meer zit er niet aan vast. DIE BOX Tenzij, zo bleek nu, toen ik ineens dacht aan het in 2008 verschenen autobiografische 'Die Box' van Günter Grass , een verhaal. Grass heeft zo'n Agfabox getekend voor de cover van zijn boek. Precies dezelfde als het toestel dat zich bij ons tegen het plafond in de vergetelheid had gewerkt.  We haalden het toestel van de kast en plaatsten het naast het boek, om de gelijkenis voor eens en voor goed - of tenminste zo lang Instagram meegaat - voor de eeuwigheid zullen die nieuwe media niet bedoeld zijn, vermoeden wij - vast te leggen.   VAN ONZEN ANDRE "Het is oud", zei mijn moeder. "Ouder dan...

Nieuwjaarsbrief van een vader aan zijn dochter en zoon... (Foto RN) We hebben het nooit eerder in vraag gesteld en vinden dat niet alleen vreemd maar betreuren het ten zeerste. Waarom verlangden wij indertijd van jullie dat je nagelbijtend van de zenuwen - want een verspreking is zo gebeurd - aan ons op Nieuwjaardag - met averechtse ooms en bemoeizuchtige tantes in het publiek - jullie wensen voor het nieuwe jaar voorlazen? In klas voorgekauwde kost, die elk jaar weer wordt opgewarmd en amechtig wordt geserveerd, dachten jullie over de brieven. En gelijk had je. Het hoorde niet, maar het gebeurde. Traditie, weet je wel. WARME WERELD Tradities zijn er om in vraag te worden gesteld. Dat weten jullie intussen. En zie, liever laat dan helemaal niet, doen we het... en we kunnen niet anders dan vast te stellen dat het al die tijd eigenlijk andersom moest. Het zijn ouders die hun kinderen alle goeds mogen toewensen. En dat doen we, ook al weten we niet zo goed hoe we dat 'all...

Voorbijlopen lukt niet. 's Winters straalt de winkel de warmte van een haardvuur uit, 's zomers lokken luwte en lommer. Zaterdag liepen we er binnen om onze voorraad tabak voor de komende weken in te slaan. Zodra je over de drempel bent, laat je de tijdelijkheid achter je en bedwelmen aroma's van Cubaanse sigaren, shag en talloze gins en whisky's je. MATE IS 'T ALLEN SPELE GOED Het overkomt ons maar zelden dat wij het vervelend vinden dat we geen alcohol vermogen, behalve wanneer we Huis Descamps in Kortrijk binnenstappen. Alleen daar overigens prijzen we onszelf schaamteloos dat we het rookverbod die gezondheidswerkers ons altijd met grote stelligheid offreren, boudweg negeren en hen en onszelf proberen te sussen met het 'Mate is 't allen spele goed' uit Van de Vos Reynaerde. WRITER.S TEARS Het is ook een van de weinige winkels waar we met enig plezier in de wachtrij staan. Zo ontdekten we dat er een whisky bestaat onder de naam Writer.s Tears....

Weet u wie aan Nederlandse kant heeft deelgenomen aan het Groot Dictee der Nederlandse Taal? Wij alvast niet. Dat komt omdat wij het Dictee op de Vlaamse televisie hebben gevolgd. De Vlaamse 'prominenten' - van wie de ene al prominenter was dan de andere - hoorden we uitgebreid over hun voorbereiding, over hun spellingkwesties en over hun resultaten, maar Nederlanders? Niet een. VUUR Behalve de winnaars. Die kregen we toch heel kort aan het eind van de uitzending te horen. Met naamsvermelding. Dàt dus wel. Voor de rest kon het de programmamakers geen bal schelen wie ons vanuit het Nederlandse kamp het vuur aan de schenen legde. LIEVE JORIS Een gemiste kans, andermaal. En zeker nu het Dictee werd geschreven door een Vlaamse auteur die de Nederlanders al jaren heel warm in de armen sluiten. En terecht, Lieve Joris is in het Nederlandstalige boekenland een unieke stem die we niet genoeg kunnen koesteren. ARROGANTE INTROVERSIE? In de nieuwe beheersovereenkomst van de Vlaam...

Waar denkt u aan als iemand het woord kraamkost in de mond neemt ? Het was ons alvast niet bekend dat het woord of het begrip op bijzonder veel bijval kon rekenen. Overigens... wij dachten eigenlijk dat het om een 'vernederlandsing' ging van wat we voorgeschoteld krijgen bij zogenoemde 'foodtrucks', veredelde kramen op wielen. Kraamkost, dachten wij, is het soort van voeding dat we en passant bij een kraam kopen : variërend van friet tot gedroogde haring. HELEMAAL FOUT Fout! Grondig fout dus! Het gaat - volgens opa Van Dale, die de poll over het woord van het jaar organiseerde in Vlaanderen en in Nederland - om 'e en maaltijd als een cadeau voor een pas bevallen moeder en haar gezin' . Er wordt aan pas bevallen mama's veel geschonken, maar een cadeaumaaltijd, dat was ons niet bekend. Integendeel, wij herinneren ons dat wij indertijd - ruim een kwarteeuw geleden intussen - vooral zelf mochten schenken. Inschenken. Schuimwijn, fruitsap en bier werden bij...

Het moet vanop afstand een prachtig beeld zijn. Huiskamergeluk. Of zoiets . Zwak licht, een bank en 10-tal rode stoeltjes in een kring. Een gevarieerd gezelschap, met boek op schoot, Duvelglazen in gespreide orde voor zich en voor een gedoofde leeslantaarn, diep in een sprookjesfauteuil, klein, een vinnige dame met leesbril. Met wat nadrukkelijke onhandigheid steekt ze haar smartphone boven zich uit om de 25 lezers te laten luisteren naar Tom Waits' Waltzing Mathilde.   En het duurt geen tijd of we zitten met zijn allen mee te neuriën. Maak dat mee! Met Connie Palmen.  INVENTIEVE NEDERLANDERS  Dat deden we. Zaterdagavond. In Tutti Fratelli van Reinhilde Decleir in de Antwerpse Lange Gasthuisstraat. Een bijzon der avond, met dank aan de inventieve Nederlandse jongens van Das Magazin die er hun DasMag-Festival uitrolden over zalen en zaaltjes in de binnenstad. Wij hadden ons dus ingeschreven voor een avond over Jij zegt het , het nieuwe boek van Connie Palmen . Bijn...

De kranten gaan zaterdagochtend niet open. De stapel blijft onaangeroerd. Dat is nooit eerder gebeurd. Het blijft stil aan de ontbijttafel. Zelfs de poezen, die anders ook al onhoorbaar op hun poezezooltjes binnensluipen, houden zich gedeisd op afstand. De Vrouw is boos. Heel boos. Haar gezicht laat er geen twijfel over. De glimlach van de doordeweekse ochtenden is ver weg. INGEHOUDEN WOEDE Om haar woede te horen, hoefden we niet eens te luisteren. Het was een ingehouden, stille woede. Van machteloosheid, van ontgoocheling, haast van verbittering, merken we ongerust op. Het ligt niet aan ons. Dat maakt het nog erger. We begrijpen dat we er niet meteen iets aan kunnen veranderen. Zeker niet aan die stapel kranten. Daar staat het immers zwart op wit - behalve op de front van De Morgen - waarover de kranten zich 'druk' maken:  over het spoorpersoneel, over de stakingsdreiging, over het statuut, over vakantiedagen bij de vleet... KOP VAN JUT "Wij zijn overal Kop van...

Thuis na het werk. Wat later dan doordeweeks. De Vrouw heeft een late dienst. We gooien ons in onze enigheid voor het scherm en surfen van 1 tot 171. We zijn lui, hebben geen zin in ernst en dus wordt het luim. De Slimste Mens. Met ondertiteling. Want we begrijpen die Sam Louwyck niet en ook Jan Paternoster mist articulatie. En dan ineens... smaken de grappen en grollen zuur. We vinden het simpelweg onnozel. De clou van het gelach ontgaat ons of hoe zeg je dat... Met de Iedereen Buffalo-kreten is het niet anders. EN 'S AVONDS BEGINT HET TE DAGEN Het is intussen laatavond, voetbalgewijs is het dolle pret in Gent lezen we op Twitter en het begint te dagen dat we onze tijd zin- en roemloos zitten te verdoen, terwijl in de kamer hiernaast de Ochtendgave van A.F.Th. Vander Heijden ligt te wachten en een poëziebundel van Sebald, twee nieuwe, pas aangeschafte boeken. En Jij zegt het van Connie Palmen, die we zaterdag ontmoeten, ligt open op pagina 73... De tv gaat uit. De poezen ko...

Villa Europa gaat op slot. Het in verval geraakte hekken aan de rand van de tuin wordt hersteld. De scharnieren van de poorten zitten vast. Gehaaste werklui repareren de toegang. Voortaan betreedt niemand het domein nog onaangekondigd. Binnenin de villa zijn werklui aan de slag. FRANS SALON De kamerhoge ramen van het grote, rijkelijk gedrapeerde Frans salon krijgen rolluiken. Het lijkt nergens op, maar het gaat om 'veiligheid' en 'geborgenheid' leggen de residenten van het salon breedsprakerig uit. Ze willen overigens niet langer gebruik maken van de gemeenschappelijke keuken - niets gaat boven de eigen, Franse keuken, luidt het. Rond het aanpalende, weelderig ingerichte terras installeren ze schermen, zodat hun kinderen bij het spelen niet langer gestoord worden door het janhagel van de buren, dat maar over een gebetonneerd koertje beschikt. JONGSTE GASTEN De jongste gasten die zich in de landhuisjes aan de rand van het domein Villa Europa installeerden, zijn d...

Het waren van de moeilijkste nachten, die van 5 op 6 december, indertijd. We probeerden steevast te dromen over een grote ontgoocheling , in de wetenschap dat dromen altijd bedrog zijn. Het hielp, wonderwel... Sinterklaas had ons doorgaans al te kennen gegeven dat hij ons wist wonen. En elk jaar opnieuw schrokken we ons haast dood. O p een van de donkerste novemberavonden vlogen door het hoge, smalle keukenraam ontelbare picknicken en snoepgoed met veel lawaai de huiskamer binnen. We liepen dan altijd naar het raam in de hoop een glimp van Sinterklaas of van zijn knecht op te vangen, maar dat is nooit gelukt. Nooit een zwarte hand gezien - dat kon ook moeilijk in het donker - maar evenmin zagen we een witte handschoenhand... VERWACHTINGEN De brieven met wensen waren altijd op tijd in de schoen gestopt en ze werden altijd keurig opgehaald. De wensen waren zelden overdreven groots en meestal ook vrij duidelijk: een kraan, een miniatuurauto (met sirene of zwaailicht) of een trein...

Eén van de avondjournaals op Eén van de week sloot met een item over de naamsverandering van Franky uit de soap Thuis. Hij werd een zij en heet voortaan Kaat. De Thuis-volgers wisten dat al - nieuws was het dus niet meer - en voor wie Thuis niet volgt, is het bericht totaal zinloos. Wat doet zo'n item dan in het journaal, vroegen wij ons af. We blijven het antwoord schuldig AUTOPROMOTIE Tenzij het bericht bedoeld was als autopromotie voor de zender en zijn producties. Maar verwachten wij dat van een journaal op Eén? Wij in geen geval. Natuurlijk, e lke vorm van fictie heeft zijn eigen werkelijkheid en dat de werkelijkheid ook altijd wel een portie fictie meedraagt , tot daar aan toe. We stellen alleen maar vast dat in onze samenleving werkelijkheid en fictie almaar meer mengvormen worden en daarmee maken wij het onszelf en onze samenleving alleen maar nodeloos complexer .

Dirk Vandenberghe interviewt Saskia De Coster in Theoria Avonden plannen, het blijft een heikele onderneming. Het lag al een heel tijdje vast en we zouden de avond absoluut niet missen. We hadden het lanceringsfeest van haar nieuwe boek Wat alleen wij horen gemist door onvoorziene omstandigheden. Zo'n leesclubavond van DasMag, waarvoor we het boek exclusief op voorhand - in de vorm van onhandige, of beter, onhandelbare drukrpoeven - thuis in de bus hadden ontvangen. De avond zelf zou Saskia De Coster ons het voorstellen in zo'n beperkte groep. Helaas, we konden er niet heen. Erger nog, het 'echte' boek lag er op ons te wachten en het duurde eventjes voor de organisatoren het ons thuis konden bezorgen. TUSSEN BOEKEN OVER BOEKEN En nu kwam Saskia De Coster naar Theoria in Kortrijk. Tussen boeken over boeken met alleen maar mensen die van boeken houden. En we carpoolden met een naam- en dorpsgenoot. Al was het maar om de Vlaamse klimaatklungelaars een neus te zetten...

Militairen aan de schoolpoort? Onderschat de indruk niet die zo'n situatie nalaat bij kinderen. Een halve eeuw geleden overkwam het ons in ons dorp, waar op een unieke paardenkoers na - niemand buiten het dorp maakte zich daarover toen druk  - zelden iets gebeurde dat de kranten haalde. Hoogstens één, misschien twee keer hadden de nationale kranten interesse voor het dorp. Toen de kerk afbrandde- maar dat was voor onze tijd -  en later, toen de nieuwe kerk werd ingewijd, veroorzaakte een zeldzame 'existentiële' kruisweg van de intussen ten onrechte vergeten Nootebaert, gemene protestacties. ANGST AAN DE POORT Maar één keertje regeerde een middaglang angst over het dorp. We zaten op de lagere school, jaren zestig. Wat er precies was gebeurd, werd ons niet verteld, maar we moesten over de middag op school blijven. "Omwille van onze veiligheid", was het zuinige antwoord van onze hoofdonderwijzer. We vermoedden dat onze 'meester' er meer over wist, zoals hi...

Ons moeder zag er helemaal niet naar uit, vader vond het best gezellig en wij, mijn zus en ikzelf, wij vonden het vooral spannend. Wanneer kwamen ze? Als de nacht nog jong was of doken ze op in het diepste duister van de nacht? Ze waren volstrekt onvoorspelbaar, de nachtridders van onze harmonie De Kunstvrienden. NACHTELIJKE TRADITIE Het was en is vermoedelijk nog altijd een traditie dat een groepje muzikanten van de harmonie in de nacht die het Ceciliafeest voorafgaat een muzikale groet brengt aan de bestuursleden van de harmonie. Midden in de nacht komt uit het niets ineens zo'n ensemble op de stoep voor de woning van het bestuurslid en speelt er een populaire wijs. Vervolgens roept het bestuurslid de bende binnen en krijgen de muzikanten in ruil voor hun muzikaal presentje een warme, dorstlessende ontvangst. ALS EEN DEMPEND DONSDEKEN Als de wind goed zat, gebeurde het dat we ze meer dan eens hoorden spelen. Zachte, zoetgevooisde klanken, waren het. Alsof de nacht zich als ...

"Elke generatie heeft zijn oorlog". Dat zeiden mijn grootouders wel eens. In beide Wereldoorlogen hadden ze familie, vrienden en kennissen verloren. Grootmoeder langs moederzijde zelfs haar oudste zoon in WO II, als burgerslachtoffer. Droom We voelden ons sterk dat we ze konden tegenspreken. Wij waren trots op onze wereld, op de naoorlogse generatie die erin was geslaagd om oorlogstoestanden buiten onze en bijna zelfs buiten de Europese grenzen te houden. Vanzelfsprekend is vrede nooit Maar het drama in Parijs slaat dat wereldbeeld voorgoed tragisch en pijnlijk aan diggelen.  Een vreedzame samenleving is niet langer vanzelfsprekend. Misschien hadden we beter moeten weten, nadat we eerder al uit onze veilige droom ontwaakten: een vreedzame samenleving is nooit vanzelfsprekend. Vrij van gedachten kunnen wisselen, vrij van mening verschillen, vrij bewegen, grenzeloos reizen om in alle vrijheid anderen te leren kennen en met hen samen te leven. Open geesten, vrije monden.....

Foto Canvas Voelt u zich op de vingers gekeken door buren en familie? Durft u niet over geld te praten en gaat u gebukt onder de last van een bovenmatig schuldgevoel? Bent u hypocriet, een façademan of -vrouw ? Bent u trots op de truken die u gebruikt om vlot belastingen te ontduiken en beschikt u over een zelfbeeld dat niet tot boven de zeespiegel uitstijgt? Bent u allesbehalve solidair met uw provinciegenoten en stoort u zich zelden aan racistische praat ? Bent u een veelvraat? En bent u per slot van rekening seksueel onhandig, stroef en al te preuts? Als u overal met een ja kon antwoorden, dan bent u een rasechte West-Vlaming. TYPISCH WEST-VLAAMS? Tenminste, dat leiden we af uit een gesprek dat drie uitgeweken - lees gevluchte - West-Vlamingen voerden voor Humo vorige week. Het ging om Freddy Devadder alias Bart Vanneste, Wim Willaert en Maaike Cafmeyer. Drie acteurs die schitteren in de tv-reeks Bevergem waarvan de voertaal bestaat uit diverse varianten van het West-Vla...