GEDACHT. Schrap die indexsprong en indexeer bij iedereen alleen nog het basisloon...

Of het is de index of het zijn de werklozen. Of beide. Maar gegarandeerd komen ze ter sprake bij verkiezingsdebatten. Over die index wordt intussen kwistig in sprongen gedacht."Schaf die automatisch indexering af!" luidt het dan. "En als dat niet verteerbaar is, sla die indexering eens een keertje over..."

Springen of verzuipen

De aanpassing van de lonen aan de stijgende levensduurte - eigenlijk dus niet bedoeld als loonsverhoging maar als koopkrachtverzekering - garandeert voor een deel dat de consumptie op peil blijft en dat mensen in staat blijven om in hun levensonderhoud te kunnen voorzien. Maar zo'n indexaanpassing maakt dat werknemers ook weer meer kosten voor hun werkgevers, wat dan weer de producten duurder maakt die ze maken waardoor enz. Op het eerste gezicht, een vicieuze cirkel en soms ook bij nader inzien.

Als alleen ons land zo'n automatische indexaanpassingen doorvoert, dan maken wij onze arbeid veel duurder dan die in het buitenland, wat natuurlijk onze concurrentiepositie in het gedrang brengt. Dat begrijpen we.

Dus...afschaffen dan maar? Nee, want dan wordt geraakt aan die koopkrachtverzekering. Een sprong? Is een eenmalige ingreep die niets structureels oplost. Wat dan wel?

Centen in plaats van procenten

Het antwoord lijkt ons eenvoudiger dan de meesten denken. Indexeer simpelweg het basisloon. Van iedereen. Bepaal hoe hoog dat basisloon is - het minimumloon  bijvoorbeeld. Dan krijgt iedereen voldoende om de verhoogde levensduurte te kunnen betalen. Iedereen krijgt dan eenzelfde verhoging. In centen in plaats van in procenten. Natuurlijk, hoe hoger het loon, hoe relatief kleiner de verhoging. Maar in wezen gaat het om eenzelfde koopkrachtverzekering: die van het directe levensonderhoud.

Het laat zich raden waarom we zo weinig over die oplossing horen. Zij die doorgaans het woord voeren over indexaanpassingen, zijn mensen die het meeste baat hebben bij een procentuele aanpassing. En inleveren mag dan wel de boodschap zijn, maar we horen ze liever bij onze buren dan bij ons...