GEZIEN. Schoonheid en Troost: hoe Jessie De Caluwe en Hilde Van Laere verdriet een stem geven

In crematorium Uitzicht brachten Jessie De Caluwe en Hilde Van Laere op de vooravond van 1 november voor het eerst hun voorstelling Schoonheid en Troost.

Het lijkt onwezenlijk: een voorstelling in een zaal waar mensen bijna uitsluitend samenkomen om van iemand afscheid te nemen. Maar de voorstelling Schoonheid en Troost past in de traditie van crematorium Uitzicht om in deze tijd van het jaar een herdenkingsbijeenkomst te organiseren voor familie en vrienden die het voorbije jaar in Uitzicht afscheid hebben genomen van een dierbare.

Geef ons de tijd om te rouwen. En als je ons die tijd niet gunt, dan nemen we de tijd. Zo ongeveer begint de voorstelling. En dat is goed, dat er tijd genomen wordt om het veelstemmig karakter van verdriet te laten horen.

En nee, het werd geen voorstelling die verdrinkt in weemoed en ze leidt ons niet naar een tranendal. Helemaal niet. En toch worden afscheid nemen en sterven niet gebanaliseerd.

Twee meisjes van 60

Jessie De Caluwe zocht en vond teksten bij dichters, maar aarzelde niet om die haast naadloos te laten aansluiten bij teksten die ze zelf schreef. Een van de meest aangrijpende tekst is de brief die ze schreef voor haar overleden vriendin, die ze Goudvisje noemt. Je ziet ze zo stappen in de centrumstraten van Gent, je hoort ze lachen en giechelen, 'twee meisjes van zestig'. Aandoenlijk 'gewoon' geschreven, maar perfect gedoseerd en precies daardoor boven de banaliteit geheven.

Namen voor wie ze haar teksten schreef, worden niet genoemd in de voorstelling. Maar de afscheidswoorden voor professor Etienne Vermeersch zijn van de mooiste die ooit over de professor zijn geschreven. Het zijn geen heiligverklaringen, die afscheidsteksten, er is ook geen sprake van blinde devotie voor de overledene, er wordt ook niet met grijs gekleurd, over de kleine kantjes wordt niet gezwegen, maar er is altijd mededogen en vooral, zelfs op de vooravond van een afscheid, het leven wordt gevierd.

Doodzwijgen

Over de dood zeggen we veel, te veel soms. Of helemaal niets. "Er is daar een werkwoord voor," zegt Jessie De Caluwe. "Doodzwijgen". En dat is nu net wat we niet met die dood hoeven te doen, geeft ze mee.

De voorstelling leidt ons door een vreemdsoortig landschap, waar de dood zich in al zijn vormen schuilhoudt. Het decor tekent instrumentaliste Hilde Van Laere met een onvoorstelbaar rijk klankenpalet. Van accordeon tot harmonica, van muziekdoosje tot fluitje, van stem tot gitaar: de muziek geeft de dood een kleur, die ver uit de buurt van zwart en grijs blijft.

Maar rouwen kan ook rauw zijn, een enkele keer zijn de woorden scherp en snijdt de muziek diep in het vel. Pijnloos is de dood zelden. Maar hoe we ermee kunnen omgaan en hoe we als achterblijvers in het leven staan, daarover gaat deze voorstelling en daarover biedt ze schoonheid en troost.

Volgend jaar wil het duo De Caluwe -Van Laere op tournee met deze voorstelling.

Info: www.jessiedecaluwe.be en www.briselame.be