ERVAREN. In het hart van het land, aan de rand van de samenleving... Passa Porta Festival 2017

Een weekend Brussel. Een avond en twee dagen zwerven, dolen tussen en focussen op boeken en auteurs. En intussen, geen enkele straat, of we raakten aan de rand van onze samenleving, we waanden onszelf schizofrenen toen we tegen de gevel van de Montblanc-winkel een in lompen geklede vrouw, gehurkt voor zich uitstarend, ontwaarden, terwijl we zelf nog even hadden getwijfeld of we dan toch geen rollerpointversie van een Montblanc zouden kopen. En wat moet je met de glimlach en de 'Bonjour-Goedendag' van de zwaar gewapende militairen die je de straat helpen oversteken en hoe blijf je vriendelijk tegen de agressieve bedelaars die je met banvloeken en Jezussen om de oren slaan als je je doof gebaart voor hun gewauwel?


KRAANBALLET

Terwijl je wat verderop, op het Beursplein, een avondlijk ballet voor de voeten krijgt. Gratis en voor niets. Een kraan - lompere machines zijn er niet in het straatbeeld - die met haar grijparm parmantig zwaait en rondjes draait, terwijl een withemd-man vanuit de laadbak acrobatieën uitvoert op de tonen van aria... het beeld van de man boven op de geheven grijparm van de kraan met op de achtergrond het Beursgebouw: alsof er hier op eigenste moment een revolutie in de maak was.

VERGETEN ZINNEN



En in dat kaleidoscopisch Brussel, in het hart van de stad, luisterden mensen naar auteurs, van wie de meesten liever - en vaak ook beter -  schrijven dan spreken. En hoe vaak dachten we niet: "Die zin onthouden we. We noteren ze straks en denken er dan over door..." Maar de zinnen-om-te-onthouden stapelden zich tot torens die tegen de avond in mekaar tuimelden en waarvan de brokstukken niet meer bij elkaar te brengen waren. We hebben titels genoteerd van boeken die we niet mogen missen, we wilden zinnen noteren om ze niet uit ons hoofd te wissen... maar ze zijn weg. Niet spoorloos, maar wel gehavend, verscheurd of verworpen met het kladblad waarop we ze haastig en blindelings noteerden.
'Het boek der rusteloosheid' van Pessoa opent deuren in je hoofd, zei José Eduardo Agualusa. Hij zei nog veel meer, maar ik ben het kwijt. Of Astrid Roemer, die, naar eigen zeggen, voor het eerst in België was uitgenodigd en die een volle zaal in De Buren voor zich kreeg. Zij werd meesterlijk ingeleid en vertelde honderduit, beeldig en toegankelijk. En dan onthou ik daarvan amper één zin. Dat ze van het Nederlands van Annie M.G. Schmidt hield.

HEERLIJK HELDER

 "Het is zoals met Heineken: heerlijk, helder Nederlands", zei ze. Zo'n zin onthouden we dan, terwijl ze zoveel meer zei om niet te vergeten. Hoe werkt dat geheugen van ons eigenlijk, vroegen wij ons achteraf af.
Van P. F. Thomése namen we mee dat Dag Solstad zeker de moeite loonde. We kenden de Noor niet, trokken  naar Passa Porta Boekhandel om een van zijn boeken, maar vernamen er dat er geen enkel Nederlands vertaald boek van de Noor nog te koop is en... dat de Noor zelf om gezondheidsredenen niet naar het festival was gekomen. En terwijl we om die gemiste Noor baalden, trok de vrouw naar Almudena Grandes en Rosa Montero, over wie ze in de wolken was.

BABELS BRUSSEL

Het was lente in Brussel, op caféterrassen waanden we ons in Babel - zoveel talen, zoveel kleuren - en we hoorden er zelfs hoe twee West-Vlaamse artsen de verschuivingen in het West-Vlaamse ziekenhuislandschap sans pardon veroordeelden en we namen ons voor dat wat we de intussen vergeten, verloren zinnen van de auteurs die we zagen en hoorden, zouden zoeken in hun boeken. Want dat is het onmiskenbare voordeel van auteurs: wat ze zeggen, scrhijven ze doorgaans ook. Beter en minder vluchtig. Daarvoor zijn het per slot van rekening auteurs. Om hun zinnen, zwart op wit,  te laten nazinderen...

MET 8.000

In een van de kranten op maandag vinden we iets over het Passa Porta Festival terug. Een kolomberichtje. Dat we met 8.000 waren. En dat de afwezigheid van Auster niet verhinderde dat zalen volliepen. En verderop? Een pagina giswerk over De Mol. Net als in die andere zelfverklaarde kwaliteitskrant. Geen ruimte meer voor fictie? In kwaliteitskranten is nooit voorheen zoveel plaats vrijgemaakt als voor fictie, zo te zien. We waren dan wel in het hart van het land, maar duidelijk ook aan de rand van onze samenleving.




Reacties

Populaire posts van deze blog

GEZIEN. Zwarte Kat, niet zomaar een kopje...koffietafelerfgoed

GELEZEN. Sinterklaas: open brief van Nicodemus naar aanleiding van de Pietenkwestie

GESCHREVEN. Eigenlijk zijn het ouders die hun kinderen een nieuwjaarsbrief moeten schrijven...