Kantlijnnotities

Februari 1986. Het was koud, bitterkoud. Zo koud zelfs dat ze in Nederland alweer helemaal ijsgek langs elf Friese steden gingen schaatsen. Ook bij ons vroor het dat het kraakte. En thuis - we woonden klein en helemaal 'vintage' om het met een ouderwets hip hedendaags woord te zeggen - vroor het zelfs bijna de stenen uit de honderd jaar oude muur.  Het ijs stond op de ramen, 's ochtends. Maar binnen was het knus én warm, daar zorgde dat Ardeens houtkacheltje voor. Meer was er niet, meer hoefde niet. Crisis Of het in de wereld toen net zo kil was als bij ons buiten, dat weten we niet meer zo goed.We hadden jaren van 'crisis' achter de rug - het woord klinkt jou helaas niet vreemd in de oren - en nog altijd liep er heel veel mis in ons land. De Bende van Nijvel had het jaar voor je geboorte dood en vernieling gezaaid en deed ons land op zijn grondvesten schudden en beven, de regering Martens regeerde met volmachten, er moest immers snoeihard bespaard worden, niet ...

Het is niet altijd het eerste stuk in DS Weekmagazine dat we lezen, maar het scheelt niet veel. Van de week had Bernard Dewulf het er over de foto Pale Blue Dot. Genomen door de Voyager I, vlak voor de camera ervan uitging. De camera van De Voyager - we citeren Bernard Dewulf- heeft zich, 6 miljard km van ons vandaag, nog één keer omgedraaid en onvergetelijk het stofje vereeuwigd waarop wij bestaan. De foto dateert van 1990, maar was ons niet bekend. Nochtans moet hij in die dagen zowat de frontpagina van de meeste kranten hebben gestaan. Maar ons geheugen had de foto duidelijk niet opgeslagen. 107 miljard De foto zouden we best eens vaker bekijken. Om een aantal zaken in het juiste perspectief te plaatsen, bijvoorbeeld. Om te relativeren, maar net zo goed om te vieren hoe uitzonderlijk het wel is dat wij op dat pluisje met meer dan 7 miljard mensen van hier naar daar rennen en slenteren. Heeft er iemand een idee over hoeveel mensen dat pluisje sinds zijn bestaan hebben bewandeld...

De aanvallen konden niet uitblijven. Tijdens een bevoorradingsactie verderop hebben zij de tijdelijk vrijgekomen posities ingenomen. Met heel veel vertoon werd logistiek via de lucht aangevoerd. Maar de bezetter werd kort daarna teruggeslagen. Geen van beide geven ze de site op. Gesprekken duren maar kort en eindigen vrij snel in geschreeuw en gehakketak. C 130 Hercules-vliegtuig Het zag er naar uit dat de kraaien het in onze tuin dit jaar niet zouden halen. De eksters troonden korte tijd in de toppen van de populieren, aan de rand van de tuin. Voor de duiven en het kleiner gevogelte, een opluchting. Dat lieten ze ook horen. Blijkbaar te hard, want na enkele dagen zijn de kraaien teruggekeerd en hoe... als zware C 130 Hercules-vliegtuigen scheerden ze langs de eksters, joegen ze de duiven uit de kale kruinen en lieten niet na om ook de Vlaamse gaai de stuipen op het gevederte te jagen. De strijd was hevig en sinds vanmiddag laten de eksters zich niet meer zien. Kransje twijgen H...

Het is geleden van toen kinderen nog ongehinderd door druk verkeer te voet naar school konden wandelen. Wij waren met zijn vijven, bijna een halve eeuw geleden. Te voet, ja, wandelen, neen, slenteren, dat wel. Naast mijn jongere zus waren er ook nog een oudere nicht en twee jongere neven met wie we 's ochtends, over de middag en en 's avonds naar en van school taterend en zonder veel haast kuierden. Uit het duister Het was winter, koud en donker toen op een ochtend, niet eens zo ver van huis, van tussen twee gevels ineens een jongen schreeuwend voor ons sprong, ons luidkeels begon te verwijten en - nog net voor hij met zeven haasten weer in het duister verdween - met een brede zwaai onze muts meegriste. Iets verderop vonden we ze in een plas water. We kenden de jongen, het was er een uit onze klas, een naamgenoot nog wel, maar zeker een kop groter en minstens de helft forser dan wij. Er achter aanhollen kwam niet eens in ons op. Om wat te doen? We waren te klein en te teng...

Aswoensdag en hoewel de kans niet zo groot is dat we vanmorgen mensen ontmoeten bij wie  een zwarte veeg  - het kruisje wilde vroeger ook al moeilijk lukken - het voorhoofd markeert, beginnen zo'n 30.000 Vlamingen toch aan een soort van vasten. Dagen zonder vlees, heet dat nu. Een ethisch- ecologische bewustzijnsactie is dat. Het niet om een 'onthouding' op basis van religieuze overwegingen. Aards genoegen Vanmorgen hebben wij ons aan het ontbijt al gedistantieerd van de actie en vanavond zullen we dat, bij wijze van 150 gram schijfjes salami, bewust opnieuw doen. We proberen dat ook - voor onszelf- enigszins te motiveren. Dat bewijst al dat die actie - of we dat nu willen of niet - ons niet koud laat. "Van een versterving ga je niet dood", zei onze grootmoeder wel eens, bijna een halve eeuw geleden intussen. De Dikke Van Dale kent het nog: opzettelijk zich onthouden van aardse genoegens. Het eten van vlees was toen nog een van die 'aardse genoegens': ...

"Ik heb het er zelf niet gezaaid. Het groeit vanzelf. Ik blijf er af. Waarom zou ik het er moeten afhalen?"  De man hield voet bij stuk: zijn baard, zijn snor, daar bleef hij voortaan af. En anderen moesten dat ook doen. Hij was hoogbejaard en leed aan dementie. We dachten aan het eertijdse tafereel met demente man toen  zoonlief eergisteren  op bezoek kwam. Niet dat hij vroegtijdig aan dementie zou lijden, dat niet, verre van. We hadden hem een week niet gezien en dachten dat hij sindsdien ook het laatste restje scheerschuim had gebruikt. Op zijn gezicht had zich een baardachtig verschijnsel ontwikkeld. Was tijdelijk, zei hij. Het was druk geweest. 's Anderendaags bevestigde een beeld op FB dat die tijdelijkheid eerder elastisch dan voorbijgaand van aard was. Daan met baard En vandaag zagen wij op tv Daan. Met baard. Hij was niet de enige tv-verschijning die vrij recent onder het haar zat. Of het hen staat, laten we in het midden. Het is hun zaak. Denken zij. ...

De Thalysverbinding Oostende-Brussel is geschrapt. Een goede zaak. De Thalys reisde nagenoeg leeg én haalde op het traject Oostende-Brussel uiteraard nooit zijn snelheid. Goede zaak dus. En daar zijn we het volkomen mee eens, uiteraard. West-Vlaanderen ontsluiten Maar is er gedacht voor een nuttig en misschien wel rendabel alternatief? H ebben onze West-Vlaamse streekpolitici ooit laten onderzoeken of een aansluiting van Oostende, Brugge en Kortrijk met Rijsel geen rendabel alternatief zou geweest zijn? Kunststad Brugge had er zeker kunnen van profiteren, van zo'n directe aansluiting op het Franse hst-net. Ook voor Oostendenaars zou de verbinding alleen maar tijdswinst betekenen en dat was het al zeker voor de Kortrijk. Misschien dus wel een gemiste kans om onze provincie extra vlot richting Frankrijk te ontsluiten. Is er nu echt niemand onder onze streekpolitici die daaraan heeft gedacht? Jammer. Het leek ons alvast het onderzoeken waard.

Het zal  gisteren  hier en daar zuur naar zerp zweet hebben geroken. Elf graden wees de thermometer buiten aan. Dan trekt een normale mens zijn dikke trui uit of ruilt 'm voor de lichtere soort. Niets daarvan. Al van 's ochtends vroeg  was er geen ontsnappen aan. Het als verzoek ingebedde bevel was  in het nieuws op tv, op radio, in het weerbericht op tv, in de krant, op de sociale media... Al werd het twintig graden warm, het was dikketruiendag. We zullen het maar meteen bekennen: ons breekt het koude zweet uit zodra ze over die dikketruiendag beginnen. Didactisch Waarom, vraagt u zich af, het is toch een sympathieke symboolactie met hoge didactische meerwaarde? Dat zal wel. Tot vier uur in de middag op school schuld- , milieu- en weet-ik-veel-bewust actie voeren met dikke truien tegen de energieverspilling en zich vervolgens met de auto door de ouders laten oppikken om snel-snel thuis in te pakken en naar een of ander skioord te vliegen... Schellen   ...

Daarnet in Het Journaal. Het gesprek van de laatste kans voor 'geen oorlog' in Oekraïne. De aankondiging gooide ons terug in de tijd. Naar tijden toen dé oorlog vooral een koude was. Zelfs in de zomer. Dat begrepen we toen niet zo goed. Het moet een julimaand  in de jaren zestig geweest zijn. We speelden op straat - de auto's die voorbij kwamen waren op één hand te tellen. Vier ooms leunden loom tegen de gevel van het huis naast dat van ons. En toen daagden ze ineens op, donker, laag en zwaar ronkend, dreunend, dreigend. Vier 'Flying Boxen' - zo heetten ze, maar toen wisten we dat nog niet. Er waren nog veel dingen zonder naam in ons leven. Ze kwamen uit het noorden en vlogen westwaarts. Onze voetbal rolde doelloos in de gracht, het spel viel stil en we staarden naar de zilvergrijze  gevaarten boven ons.  Het duurde niet zo heel lang, ze waren nog niet eens zo ver, toen ze een na een tientallen, neen het waren er honderden, zeer zeker, honderden, parachutisten goo...

Geen sneeuw. Geen vorst en toch... ze zijn in grote getale en in rijke verscheidenheid langs geweest. Wie zagen we niet? Het winterkoninkje, de groene specht, de staartmeesjes... Wie konden we niet op foto vastleggen? De ekster - bleef op afstand -, de kraaien - bleven te hoog - en de merels - te gewoontjes. Een pimpelmees liet zich alleen onherkenbaar fotograferen, net zoals de tortels... Kwestie van privacy, vermoeden we.

Cijfers. En cijfers interpreteren. En vervolgens conclusies formuleren. En uiteindelijk implementeren. Om naderhand te evalueren. En... enzovoort dus. Het blablabla van economen en nog meer van would-be-economen. Het soort van geblaat waarvan wij ons op afstand houden. Dachten we. Tot we voor de koffiemachine stonden en het wachten combineerden met het leegmaken van de papiermand. In de troostende wetenschap dat we onze tijd op die manier efficiënt beheren. Tiens, dachten we ineens, heeft het economisch denken ons ingehaald? Vrijdenken Bij nader inzien moeten we toegeven dat het zo is. Dat de economie zich intussen tersluiks in al ons denken en doen heeft genesteld. Dat we haast permanent én on bewust voor onszelf uitmaken hoe we met minder inspanningen meer kunnen bereiken, hoe we in minder tijd meer kunnen 'ondernemen', hoe we aan alles wat we denken en bedenken, hoe we in ons handelen en behandelen altijd op zoek zijn naar het meetbare nut ervan en hoe we onszelf nog maa...

Het is prachtig uitgegeven. De cover oogt bijzonder en krijgt ook nog eens een beschermende, doorzichtige plastic kaft. Robert Walsers 'De Wandeling' is het boek van de maand - waar hebben we dat nog gehoord - van uitgever Lebowski. Het verhaal van Walser verdient al die zorg, daarover bestaat geen twijfel. Maar op zijn minst opmerkelijk is de verkooptechniek die uitgeverij Lebowski voor dit boek - en voor de volgende, nog niet genoemde 'herontdekkingen' - ontwikkelde. Robert Walsers De Wandeling vindt u bij voorbeeld niet bij De Standaard Boekhandel. U kunt het daar ook niet online bestellen. Dat ligt niet aan de SB-boekhandels, maar aan de uitgeverij zelf. De uitgeverij wil, naar eigen zeggen,  "de boekhandelaar die zijn nek uitsteekt, die risico neemt, die niet gaat voor de snelle seller, belonen. Wij willen, kortom, de boekhandelaar die zich wil onderscheiden, belonen." Beperkt te koop Daarom zal het boek - en de volgende van de  Lebow...