Kantlijnnotities

Vanachter het raam kan ik hier onopgemerkt vogels gadeslaan. Een merel die zijn dorst komt lessen aan de rand van de vijver, mezen die insectenvoer zoeken langs de hazelaars, een winterkoninkje, tortels... En geen van hen is ooit maar één ogenblik onoplettend . Voortdurend kijken ze schichtig om zich heen, hun kopje staat nooit stil , alsof er van alle kanten belagers op de loer liggen... Er is hen geen seconde rust gegund. Dit is geen leven, zo'n vogelvrij leven. Hieraan dacht ik toen we het nieuws vernamen over de aanslag op  Las Ramblas in Barcelona. Het klinkt nochtans niet onaardig. Vogelvrij. Geef toe, het woord lijkt wonderlijk mooi. Het draagt zo veel in zich van wat we als mens willen: vliegen, zo licht als een vogel, ons met zwier bewegen, vrij in een mateloze ruimte, hoog boven alles en iedereen die ons zou kunnen hinderen. Maar dat is het dus niet. Vogelvrij is helemaal niet vrij, integendeel, het is een bedrieglijk begrip . Ga maar na, in je tuin. Lees het maar...

Het wordt de hoogste tijd, vonden wij, voor de herwaardering van de grijze stofjas. Wat zegt u? Dat u zich niet kunt herinneren waar en wanneer u voor het laatst een stofjas zag? Dat willen we best aannemen. Wij moeten voor een laatste beeld ervan ook al heel diep terug, ergens in de achterkamers van ons geheugen. EEN KEUKENRELIEK We dachten eraan toen we voor de zoveelste keer een smeulend kruimeltje tabak op ons overhemd lieten  reuzelen. Een gat in het hemd is dan niet meer te mijden. De voorbije drie weken hebben we zo vier overhemden naar de verdoemenis geholpen. Stoppen met roken is één optie, maar er is een andere: we halen de stofjas van onder het stof. Onze overhemden houden we probleemloos een dag lang netjes en gaten in een stofjas branden, dààr is meer voor nodig dan een kruimeltje tabak. Nu weten we wel uit de geschiedenislessen dat ideeën sneller bedacht dan gerealiseerd worden. Zoek maar eens een stofjas. Niet meer te vinden. Wanneer is ie eigenlijk uit het z...

Ja, wij zijn, in een ver verleden, ooit 'uitgeleverd' voor kinderarbeid. Niet door onze ouders, maar door onszelf dan nog wel. We moesten eraan denken toen we van de week op een avond,  na een bezoek aan ons moeder in het rust- en verzorgingstehuis, voorbij een tabaksveld reden. Dat vonden we vrij uitzonderlijk. Tabak zien we alleen nog bij onszelf en bij andere paria's, een tabaksveld, hier in de streek, dàt was nog uitzonderlijker. We vermoeden zelfs dat onze kinderen de tabaksplant niet eens meer kennen. Begrijpelijk, wat behalve maïs, aardappelen, bieten en een zuinig bemeten korenveld, telt ons landschap hoogstens nog wat prei- en spruitenakkers. Een deel van het tabaksveld was leeggeplukt. De kale stengels gaven de akker een zwaar gehavend uitzicht, alsof er een storm was voorbij geraasd . Maar ernaast staan nog rijen en rijen tabaksplanten met hun typisch zwaar neerhangende bladeren. TABAK NAAIEN Het schoot ons te binnen, terwijl we het veld overschouwden, d...

Eieren, ze waren lange tijd niet aan ons besteed. We vonden het indertijd al een heel gedoe om ze weg te nemen uit het kippenhok . Zodra de kippen het door hadden dat we hun legsel dagelijks roofden, zochten ze een andere nestplek. En toen dachten we telkens: ze zijn uit-gelegd, die kippen. Tot we ineens, bij het ruimen van het hok, een verscholen nest met een stuk of zeven eieren vonden. De kippen drukten toen op de schaal nog geen legdatum. Met als gevolg dat we ook nooit de houdbaarheidsdatum konden bepalen en dus lieten we de eieren aan de kippen. Die waren na verloop van enige tijd met zovelen in het hok dat ze ineens, zonder medeweten ons én hun medeweten, van statuut veranderden : de legkippen werden soepkippen. EEN EI VOOR EEN BEDJE Nee, hoogstens met Pasen lusten we nog wel een ei. Eentje van chocolade. Die andere hoefden we niet. En zo bleef het ook. Tot... tot we een halve eeuw later lui voor de buis naar Met Vier in Bed gingen kijken. We proefden vanuit een gemoedeli...

Hij : Kijk, hoe mooi vol ze schijnt, de maan vanavond. Zie je ze? Zij : Ja, is makkelijk mooi wezen. Met het licht van een ander. Hij : Net dat siert haar, vind ik. Zij: En ze straalt alleen als haar omgeving zich in duisternis hult. Schone schijn, noemen we dat dan. Hij : Ze straalt zacht en verblindt niet, toch? Zij : Koud licht is het. Hij: Jij bent geen maanmens, dat is het. Zij : Nee, ik ben van de zon. Dat je dàt niet ziet...

Hortensia heet ze. Of hydrangea. Maar wij noemen ze Hortense . Al denken wij dan eerder aan een kloeke Franse vrouw die met een plompe tred over het erf - dat er zeiknat bijligt -  stapt van een godvergeten boerderij in een godverlaten dorp, een uur voorbij Rijsel...

Luchthaven Zaventem. De vlucht naar Dubai en vervolgens naar Adelaide heeft geen vertraging. Voor ons staat een bijna-dertiger, een kop groter dan wij, hij houdt het overzicht, waakt over zijn koffers, wijkt nauwelijks van zijn vriendin en lijkt weinig last van nervositeit te hebben. We kijken hem aan, verliezen hem niet uit het oog, om maar niets te moeten missen van zijn mimiek, van wat hij denkt en zegt en gebaart en toch, toch gaan op dat zelfde moment duizend-en-een filmrollen aan het draaien in ons hoofd. Het is niet fraai, uitgerekend nu, nu hij voor een vol jaar Vlaanderen ruilt voor Australië. Het hoort eigenlijk niet, maar de beelden tollen eigengereid in dat warrig hoofd van ons. Ach kijk, we zien ineens het kleine, fragiele jongetje dat met rustige pas voor het eerst over de speelplaats stapt, zonder ommezien. Aan de hand van zijn zus. We worden ineens weer net zo week als toen, die eerste schooldag. CALEIDOSCOOP Ach, we zien zoveel passeren. De beelden tuimelen ove...