Kantlijnnotities

Verzwegen veldslag   Daar, voorbij de vale akkers, geeft het dorp zich weer bloot: de troepen zijn geveld,  hele legers helmbossen en masse neergehaald, genadeloos vermalen en  verhakseld tot voer voor vee dat straks gestald achter de stalen hekkens in betonnen bunkers welgevoed wacht op de wagens voor de slacht

- Dat is het voordeel van het beleid dat ze nu voeren,  zei hij. - En dat voordeel is? vroegen wij. - Dat we nu al de geschiedenis van zijn toekomst kunnen lezen, zei hij. Of anders gezegd: we weten nu al wat de geschiedenisboeken over onze toekomst vermelden. - Noemen we dat dan een vorm van retro-voorspellen ? - Noem het voor mijn part voorspellen met terugwerkende kracht. Maakt niet zo veel uit. Zaak is dat we onze toekomst nu aan  het verkwanselen zijn , zei hij, overtuigd van zijn gelijk. - En wat  lezen we in die geschiedenisboeken over dat morgen of overmorgen van ons? - Eén van de kwalijkste hoofdstukken van die geschiedenis lezen we onder de titel: Vlaanderen, van welvarend Belgisch gewest naar uitgebuite kolonie van China. - Overdrijf je nu niet een beetje? OVERDREVEN? - Het begon al jaren geleden, in de horeca, met die zogenoemde meeneem-chinees. Dan palmden ze  een voetbalclub in, weliswaar tweedeklasse, maar toch. Ze hadden dat goed gezien:...

De zomer deed de lente vergeten,  en verval tekent de herfst met verweerde kleuren en verstorven tinten. Verduft, vermolmd en verdemeld. Het leven lijkt van alle tijden  vooral nu schaamteloos vergankelijk ter wijl schoonheid zich voortaan laat lezen tussen  de rimpels  van haar versluierde gelaat. Hoe noemen we dan wat komt?  Vergane glorie, of verdorde bloei, verteerde trots, verzopen eigenwaan  of pracht die verpierewaait?

Het ging om een selder-uitrijmachine. Die had hij uitgevonden. Niet op plan, niet op papier, maar 'in 't echt'. De machine heeft ooit selder gerooid. "Mijn opa", zei de jongeman, "was ook uitvinder." Hij zei het met spontane trots, zonder franjes, zijn ogen glinsterden. Zijn broer, die naast hem stond, knikte overtuigend. Zolang kleinkinderen zo glunderend over hun grootouders spreken, dachten wij, is er nog hoop voor deze wereld. BINNEN De ene uitvinding is natuurlijk de andere niet. De opa was indertijd niet 'binnen' met zijn selder-uitrijmachine.  Daarvoor werd er allicht te weinig selder gekweekt. Hij heeft naderhand wel een eigen land- en tuinmachinebedrijf uit de grond gestampt, waar hij tot ver over zijn tachtigste werkte, naast een kleine twintig andere mensen aan wie hij er werk verschafte. UITVINDER VOOR HET L EVEN Hoelang was het geleden dat we het nog eens over 'uitvinders' hadden, hier bij ons? We konden ons ...

In het weekendmagazine van de Volkskrant stond het er zwart op wit: 'Vijftiger, het zijn net mensen'. De auteur, een vrouw van 59, hekelt het beeld dat media schetsen over de vijftigers. "Vijftig-plussers," schrijft ze, " dat zijn in de media doorgaans grijze echtparen in regenjassen . In het echt hebben ze het veel te druk met tinderen, werken, shoppen en popfestivals bezoeken." Is dat zo, vroegen wij ons af. Terwijl wij dit tikken, luisteren we naar Elgars Beierse Dansen - gehoord op Klara in de auto, ergens in de loop van de dag en proberen te onthouden om het vervolgens op te zoeken op Spotify. Het onthouden en het digitaal opzoeken zijn ons gelukt. Zo oud kunnen we nu toch ook weer niet zijn, troosten wij ons. Zeiden wij 'troosten'? Ach, moeten wij dan getroost worden om het bereikte aantal jaren? Nee toch.Neen. OUDERDOM, EEN ZIEKTE? Oud worden, zei onlangs een knappe prof en arts in Zomergasten is een ziekte. De jonge dokter en haar re...

De man van wie we vermoedden dat hij Marokkaanse roots had, stak keurig in het pak. Hij zette zijn zware tas neer op de perrontegels en hield ze tussen zijn voeten geklemd.  Hij wachtte, net als wij, op de trein Brussel-Oostende. We keken, zoals wel vaker als we op het perron stonden, over de sporen. Naar links, naar rechts, terwijl we een gok waagden uit welke richting de trein zou aankomen. Links of rechts. Toen de trein arriveerde, waren we alweer vergeten of we nu links of rechts hadden gegokt. ACHTERUIT DEINZEN De man in pak nam zijn zware tas weer op en kwam onze richting uit. Op zijn gezicht lazen we dat de man ons iets wou vragen. Een vuurtje? Daarvoor was het te laat. De portieren van de wagons waren al opengeschoven. Wat wou de man, vroegen wij ons af en deinsden uit pure reflex achteruit. "Het is hier rustiger dan gisterenavond, in het station van B.", begon de man. "Toen brak daar ineens paniek uit. Erover gehoord?" "Ja, mensen waren geschrokk...

We wisten het wel, want we waren er eerder al geweest. En toch, al van vlak voorbij de grens, vouwde het landschap zich open , ademden we ineens breed en diep - al zaten we dan nog altijd in dezelfde wagen als voor de grens - en leken onze longen zich eindeloos te vullen met lucht die we een prikkelende ziltheid toedichtten omdat we de zee nabij wisten. WERELDPROBLEMEN Onze ogen gleden over het glooiende hinterland van Pas-de-Calais alsof ze het nooit eerder hadden gezien. En ineens dachten we breed, we gaven ons over aan de eindeloosheid, zagen ineens ruimte voor oplossingen voor tal van wereldproblemen en van die van ons. Zou het landschap, zo vroegen wij ons af, bepalend zijn voor het denken van de mensen die er doorheen reizen, voor zij die er wonen? Zouden Fransen niet vrijer, breder en opener denken dan wij, die gewend zijn om vanachter keurig gesnoeide hagen en afgelijnde perceeltjes afgemeten naar de wereld rondom ons te kijken? Is ons denken net zo verhakkeld en verkave...

Tja, wanneer? Dat we het ons niet meteen precies herinneren wanneer we thuis nog eens met de pen aan het schrijven waren. Zonde!, denken we meteen. Maar is dat wel zo? DE KOFFIEMOLEN VAN WELEER Wie koffie met karakter - en vooral met smaak en aroma - wil drinken, maalt de bonen in zo'n koffiemolen uit grootmoeders tijd. Zo eentje met een moeizaam te bewegen zwengel waarmee we de bonen krakend verbrijzelen tot gruis dat we in een schuifje onderaan terugvinden... Koffie zetten wordt zo een puur ambacht.   Denken we. Maken we onszelf wijs. Maar zodra we weer in het ritme van alledag vervallen, grijpen we in onze haast terug naar het comfort en het gemak van de koffiemachine. SCHRIJVEN IS GEEN AMBACHT MEER Is dat met het schrijven niet net zo? Een half leven droomden we van dé meester-pen onder de pennen, de Montblanc . Een heel dure, maar degelijke en naar verluidt ook onverslijtbare pen. Ze glijdt magistraal over het papier, zinnen lopen voor de gouden punt volmaakt vo...