Kantlijnnotities

Het zal u maar overkomen. Zo vlak voor de Boekenbeurs vernemen dat uw uitgeverij ophoudt te bestaan als zelfstandig uitgeefhuis in Vlaanderen. Alles weer naar Amsterdam. Alles en iedereen? Dat valt af te wachten. De ontgoochelde auteurs richten hun trieste en boze blikken richting Amsterdam. Dat begrijpen wij. Gevloek Maar, zo vragen wij ons af, zouden zij niet beter wat gevloek en geschreeuw binnen Vlaanderen  houden? Want, zo vermoeden wij, mocht het hier in de boekhandels een duwen en trekken zijn, dan zouden die Hollanders dat Vlaamse uitgeefhuis niet alleen gezellig en leuk vinden, die kooplui zouden zich reppen om de beste en duurste marketeers naar 't stad  te pushen.  Helaas, we schuiven zelden aan in een kassarij in onze boekhandel,   niet in de Confituur-winkels, zelden  in de Standaard Boekhandel. Vlamingen kopen dan wel eens een boek - het liefst in het Boekenbeursattractiepark - maar lezen? Ach lezen... wie leest nu nog? Auteurs wel, boe...

De laatste brief die wij op de post deden? Dat was vrij recent. Naar de FOD Financiën. Gek genoeg, sinds we onze aangifte via pc invullen, moeten we telkens documenten die we anders met de aangifte meestuurden, apart verzenden. Meer dan dat soort brieven hebhen we sinds jaar en dag niet meer op de bus gedaan. Die 'Ode aan de Brief' kon dus niet uitblijven. Altijd als iets dreigt te verdwijnen, worden wij er op de valreep aan herinnerd hoe belangrijk dat wel was en hoe erg het is om dat te moeten missen. Ode aan de Brief De 'Ode aan de Brief' van Simon Garfield verscheen vorig jaar in het Engels, vandaag ligt de vertaling op onze tafel. We moeten het boek nog lezen, maar het laat ons nu al nadenken over brieven die wij ooit stuurden. Aan wie eigenlijk? We moeten al heel diep in ons geheugen graven om dat nog boven te halen. Kerst- en nieuwjaarskaarten waren de eerste soort briefwisseling waar we ons aan waagden, zodra we konden schrijven. Jaren zestig dus, toen wi...

Anne Provoost in de residentie van het Streuvelshuis Het had er stil kunnen zijn, maar bulldozers, trilmachines en wegenwerkers jagen de stilte ver over het glooiend land. De weg is opgebroken. Nog tot het eind van het jaar, meldt een bord. Een ander bord dat het met heel wat minder officiële looks moet doen,  waarschuwt in het Engels dat de weg is afgesloten, behalve voor wie handelszaken wil bereiken. Dit is per slot van rekening West-Vlaanderen: de zaken gaan voor alles. Druk bij Stijn Of ik mijn wagen aan de rand van de weg mag parkeren, vragen wij een wegenarbeider. "Geen probleem", zegt hij. "Is er iets te doen bij Stijn?" vraagt hij. "Stijn?" "Streuvels! Er is daar al volk," zegt de jonge arbeider. "We bezoeken schrijfster Anne Provoost", leggen we uit. "Die naam zegt me wel iets, van op school, denk ik", zegt de man. "Maar ik heb het niet zo voor boeken..." Plattelands En ja, Anne Provoost is er. ...

We waren onder de indruk. Vrijdagavond 17 oktober. Van getallen vooral. 8.000 fakkels, 10.000 vrijwilligers,  11. 952 kaarsjes, 84.000 meter, 600.000 namen…  Maar dat, dat was voor we zagen hoe het Lichtfront - het openingsevent van de WO I -herdenking GoneWest van de provincie West-Vlaanderen -  zich van Nieuwpoort tot Ploegsteert vormde.  En nu, nu we het zagen, volgden en beleefden, zijn we nog veel meer onder de indruk. We werden er stil van.  Fakkellint   Stil van de zwart-wit-beelden van het fakkellint, van de in al hun eenvoud oprechte getuigenissen van de fakkeldragers die we op Canvas konden horen. We werden stil van de serene soberheid waarmee deze herdenking verliep, van de confronterende gelijkenissen in de beelden van de vluchtelingen toen – mensen van hier – en van de vluchtelingen uit de oorlogsgebieden van vandaag. We werden stil van de woorden van de jonge prinses Elisabeth. Niet alleen omdat ze vlekkeloos Nederlands sp...

Opmerkelijk interview in Knack vandaag. Met Chantal Pattyn. Nethoofd van Klara. Ze had een zus van Tom Lanoye kunnen zijn, want in een ver verleden slagersdochter. Niet in Sint-stad, wel in een Sint-dorp, dat van ons, Sint-Eloois-Winkel. Chantal Pattyn zegt veel dat we willen aanstippen en onthouden. Zoals dit. "Mensen hebben behoefte aan schoonheid. Ik ben ervan overtuigd dat die behoefte alleen maar groter zal worden. Er is een limiet aan het rationele, mercantiele, economische denken. We leven als complete gekken, staan in files, werken krankzinnig hard. Het leven zelf schiet erbij in. We zijn machines geworden. Wel, Klara is het antidotum."  (Knack, 8 oktober 2014) Dat kan tellen, op een dag dat we te horen krijgen dat we nog wat langer en wat harder mogen werken. Meer dan ooit - en zeker  na de bezuinigingsronde op de VRT - zullen we nood hebben aan  Klara, zoals Chantal die heeft uitgetekend.

Jaren lang wisten we dat er naast Gunter Grass, Heinrich Böll en Martin Walser nog een belangrijk Duits auteur was, maar nergens was nog werk van hem in vertaling te vinden. Van Siegfried Lenz - net als Gunter Grass een verwoed pijproker - hadden wij geen enkel boek in huis. En toch was de auteur ons niet onbekend. Bijna een halve eeuw geleden stond er werk van hem in onze bibliotheek in Winkel. Die bibliotheek was zoals het dorp toen was: klein, maar niet per se kleingeestig. Bestseller  We vermoeden dat we toen een of meer werken hebben gelezen, al moeten we meteen toegeven dat we ons op dit ogenblik niet meer herinneren om welke werken het ging. In elk geval was het niet ' Een minuut stilte ', dat we in de zomer van 2010 hebben gelezen en herlezen. Een bijzonder boekje, een te koesteren kleinood, een meesterlijke vertelling, een subliem geschreven liefdesverhaal - naar verluidt zijn eerste  - waarmee de auteur op 82-jarige leeftijd - het boek verscheen onder de tite...

Foto Canvas Het was nochtans fraai aangekondigd. Met een bijzonder aangenaam lezend stuk van de interviewster, Annemie Tweepenninckx zelf, in De Morgen. Een gemakkelijk gesprek zou het niet worden met Henri Van Herwegen. Dat wist ze op voorhand, schreef ze. En ze heeft natuurlijk overschot van gelijk. Het was, zo te zien, geen gemakkelijk gesprek. Ze aarzelt zelfs niet om hem op een bepaald moment - het gesprek is nog maar goed begonnen - te vragen of hij haar niet in het ootje aan het nemen is. Weg van tafel Foto Canvas Maar, zo vroegen wij ons af, van wie kwam eigenlijk de idee om Panamarenko's universum te gaan verkennen bij de huiskamertafel van de meester? Waarom nam Annemie Tweepenninckx de meester van bij hem thuis niet mee naar de retrospectieve tentoonstelling in Antwerpen? Een gesprek bij hem thuis, met hem in de wagen - over auto's bijvoorbeeld - om te eindigen in het M HKA in Antwerpen. Hij wil niet herinnerd worden na zijn dood, zei hij in het gespr...

Ward Ruyslinck is op 85-jarige leeftijd overleden. Een kolomberichtje in De Morgen, een driekwart pagina in De Standaard en een bericht op radio in het ochtendnieuws. De auteur leed al een tijd aan Alzheimer. Hij verbleef al een hele tijd in een rusthuis. We waren intussen aardig bezig met hem te vergeten, denken wij. De jonge generatie zal hem niet vergeten, ze hebben hem, vermoeden wij, nooit gekend. En vermoedelijk ook zijn boeken niet.  Of dat jammer is, durven wij betwijfelen. Vlaanderen heeft voldoende hedendaagse auteurs aan wiens boeken de luttele leesminuten van de gemiddelde jonge Vlaming beter kunnen besteed worden.  Volwassenafdeling Voor ons was Ward Ruyslinck indertijd nochtans belangrijk. Hij bracht ons naar de 'grote', de 'echte' boeken. Hij was de eerste auteur uit de afdeling volwassenen van de Winkelse bibliotheek die wij lazen. 'Wierook en Tranen' was het eerste. En toen we het hadden gelezen, voelden we ons gelukkig dat we voortaan de...