Jan Brokken in Het Penhuis in Kortrijk: "Ik schrijf alsof ik een symfonie componeer"

De Nederlandse auteur Jan Brokken was zondag 17 november voor Het Penhuis te gast in de Oranjerie van het Broelmuseum in Kortrijk. Hij was er naar aanleiding van "De Vergelding", maar vertelde - mede dankzij het interview door Piet Devos - over zijn hele oeuvre.

De auteur wist zo overtuigend te vertellen dat ik niet kon nalaten om toch maar zijn 'Baltische Zielen' te kopen. Ik had het eerder opzij geschoven, omdat ik vreesde dat het nog maar eens een boek zou worden dat iets te gemakkelijk op de altijd maar groeiende stapel 'nog te lezen' zou belanden. Die kans bestaat natuurlijk nog, maar de aanzet is gegeven en bij het eerste doorbladeren van het boek werd het mij duidelijk dat het boek vrij vlug van stapel zal kunnen veranderen.

Fictie

Er valt een en ander te onthouden van het gesprek in de Oranjerie. Over het fictie en non-fictie - begrippen waarvoor Jan Brokken gaat steigeren. Omdat hij uit eigen ervaring en uit gesprekken met auteurs maar al te goed weet dat 'fictie' zelden verzonnen is. "Heel vaak haalt de auteur zijn verhaalstof bij familie, bij mensen uit de omgeving, in eigen dorp of stad..."

Over oorlogstoestanden n.a.v. 'De Vergelding': "We oordelen veel te snel over wat goed en wat fout was in de oorlog. Mensen worden in oorlogsomstandigheden voor onmogelijke keuzes geplaatst en de werkelijkheid reikt verder dan wat doorgaans in fictie voor aannemelijk wordt beschouwd..."

En over het belang van de muziek in zijn werk. "Een boek schrijven is als een symfonie componeren", zei hij. De Vergelding schreef hij met muziek van Philip Glass op de achtergrond en met de 7de en 8ste van Brückner.

"Leven zonder God is mogelijk", zei hij nog, "maar een leven zonder boeken, dat lukt hem niet.

Aangespoord

Een vriendelijke, maar mij onbekende bezoekster - zo te horen een doorgewinterde lezeres en Afrika-reizigster - , beval me 'De Regenvogel' aan. Het boek werd er evenwel niet te koop aangeboden, het is ook al een hele tijd uit. Dat wordt dus zoeken.

Ook de werken waarin de interviews met o.a. Saramago, Gunter Grass en vooral Gabriel Garcia Marquez, met wie Jan Brokken maar liefst twee volle dagen op pad kon, zijn nog moeilijk te krijgen, wist de auteur me tijdens de pauze te vertellen. Misschien, suggereerde hij, als e-boek. Of in antiquariaten. Maar daar zijn ze al behoorlijk prijzig.

Zonder televisie

Kijk, dat is nu het voordeel van zulke auteursontmoetingen. Je maakt er niet alleen live kennis met de schrijver/schrijfster, je ontmoet er ook mensen die al vertrouwd zijn met het werk en die bereid zijn daarover te praten en dat daarbovenop ook nog eens met kennis van zaken doen. Wat niet meer op televisie kan - zeker al niet in het verguisde Man over Boek - kan op zulke middagen (en avonden) zoals Het Penhuis die organiseert. Televisie wil geen lezers meer van dienst zijn - las ik van een tv-medewerker in een reactie op een boze column van Ann De Cramer - welnu, wij hoeven televisie niet meer. Ze mogen ophouden met zeuren en pleuren, auteurs weten hun lezers te vinden en omgekeerd.