Posts

Posts uit 2014 tonen

GEWENST. We gaan voor een jaar met het karakter van... een landweg

Afbeelding
Geen voornemens dit jaar? Toch wel. We verlaten straks die 2014-autostrade. De eerstvolgende afrit nemen we. Die snelweg-jaren mogen dan schitteren in efficiëntie en doelgerichtheid, ze brengen ons onderweg weinig bij. We hebben niet eens de tijd om te zien wat we hebben gemist. Zo snel gaat het, op zo'n snelweg. Alsof het woord er voor gemaakt is: alles is snel weg! We passeren vooral en denken doen we hoogstens nog 'en passant'... Nee, als het aan ons ligt, dan rijden we 2015 binnen via het eerste landweggetje dat zich aandient. Langer onderweg naar 2016 Waarschijnlijk niet zonder schokken en bonken en we zullen wel eens ei zo na uit een bocht slingeren of rakelings langs een gracht scheren en ongetwijfeld rijden we ons in kuilen vast, maar we komen eruit en we komen vooruit. Het deert ons zelfs niet als we al eens een omweg moeten maken: de kans op een lommerplek waar we onze dorst kunnen laven wordt alleen maar groter. Wedden dat we in zo'n jaar als een lan

GEHOORD. Bakker wil naar Afrika, want hier gaat toch alles naar De Staat...

Afbeelding
Nee, we zagen hem niet in zijn bakkerij, maar in een andere middenstandszaak, in een ander dorp dan het zijne. Vanochtend vroeg. Dat heb je wel vaker met bakkers, dat ze er vroeg bij zijn. En zeker jonge bakkers in de fleur van hun leven. Ovenvers, zeiden we bijna. Zo zag hij er ook uit. Tot hij begon te vertellen. Zuur brood Want wat de man vertelde, was allesbehalve ovenvers. Eerder overtijds. En zuur. Zoals ontbijtkoeken de day after .  Het ging - u kent het verhaal - over hoe meer ze moeten werken, die middenstanders, hoe meer ze aan De Staat - zijn ogen vloekten als hij de woorden  uitsprak - moeten overdragen. Als ze niet goed opletten, halen niet zij straks de oven leeg, maar  De Staat. En meer van dat. Nee, hij heeft zijn rekening gemaakt. Over 20 jaar vertrekt hij naar Afrika. Daar zijn de huizen nog betaalbaar, wist hij te vertellen. Voor 250.000 euro kan je er een villa met 5 slaapkamers en minstens evenveel badkamers kopen. Hier koop je er hoogstens een rijtjeshuis mee.

GEDACHT. Lijstjes... hoogste tijd voor een tabula rasa.

Afbeelding
We hebben het gehad, met de lijstjes. De top zoveel van dit, de mooiste van dat, de vervelendste, de meest nutteloze of de zinvolste  aller tijden: het maakt ons niets meer uit. We halen er een streep door, we vegen de spons erover, tabula rasa. Maar zelfs dat is puur illusie. Het ergerlijke aan die lijstjes is dat er altijd iets van blijft hangen. Wat op zich al veronderstelt dat we de lijstjes bekijken, ze lezen en dan is het zo gebeurd. Iets of iemand laat ons niet meer los, haakt zich vast en haalt zo de drempel van het nieuwe jaar. Tabula rasa is een illusie, een droombeeld dat we ons voor ogen houden, terwijl we blind blijven voor de krassen die in de lei achterblijven, voor de rimpels in ons gezicht, voor de littekens van het sloopwerk om ons heen. Paradox Nee, we nemen ze dan toch maar mee, die lijstjes. We laten ze waaien en zien hoe de lichtste snippers het verst volgen. Want dat is ook weer zo'n paradox: wat het lichtst weegt, draagt het verst. Ga met die gedachte

GEDACHT. Als alle werkzoekenden nu eens het recht op werk zouden gaan opeisen...

Afbeelding
U kent het mantra ongetwijfeld. Er is het stakingsrecht. En... zo wordt dan heel vlug eraan toegevoegd, er is het recht op werken. Wij betwisten noch het ene noch het andere. Het valt ons wel op dat het opeisen van dat recht - op staken of op werken, maakt niet uit - vrijwel altijd gepaard gaat met een zekere mate van grimmigheid en verbetenheid. Echt uit het hart komt het niet, noch dat staken noch dat werken.Vooral voor dat werken is dat jammer, want - en laat ons hopen dat het zo blijft - gaan we met zijn allen langer werken dan staken. Pro memorie Over dat 'recht op werken' moeten we hier toch een kanttekening plaatsen. Blijkbaar geldt dat recht vooral voor mensen die werk hebben. Terwijl - maar misschien zien wij de zaken te eenvoudig - vooral zij die werk zoeken, het meest aanspraak maken op dat recht. Mocht ik Rudy De Leeuw of Marc Leemans zijn, dan zou ik alle aangesloten werkzoekenden bijeenroepen en samen met hen naar de beleidsmensen trekken om hen te herinneren

GEHOORD. Beeldend dialect: een huis gelijk een 'kwakkelmute'

Afbeelding
We wisten niet eens meer dat het bestond, of beter, dat het had bestaan. Een kwartelkooi. In 't West-Vlaams ook wel eens kortweg 'kwakkelmute' genoemd. Wie denkt nu nog aan kwartels? Aan kwakkels worden we geregeld herinnerd, maar aan de volgens Van Dale 'verouderde en gewestelijke' variant kwakkel voor kwartel veel minder. Kwartels Maar vandaag doorkruist het woord ineens een gesprek. "De kwakkelmute is verkocht', zei iemand me vanochtend. 'De wat is verkocht?' De kwakkelmute, het huis ginds...' Bedoeld was een villa in de buurt, daterend uit, naar we schatten, de jaren zestig. Met een rond torentje in de voorgevel. Sympathie   Leek dat nu op een kwartelkooi? Eigenlijk wel. We hebben het moeten opzoeken, want zo'n kwartelkooi zat heel ver aan de achterkant van ons geheugen. De vergelijking tussen de kooi en het huis hadden wij nog niet eerder gehoord. Waar de naam voor dat huis vandaan komt, wist men ons niet te vertellen. 'Wi

GEËRGERD Helpen 11 BV's onze democratie om zeep?

Afbeelding
Het is vijf na twaalf. Nee, het is - als het inderdaad zo laat is - vijf over twaalf. Maar daarover gaat het nu niet, het algemeen Nederlands gooiden we al in de voddenmand. Het gaat nu om het klimaat. Erger nog: om de klimaatverandering. Wat niet meer kan voor de klok, kan nog net voor die klimaatverandering: terugdraaien. De opwarming gaat ons veel kosten, erger nog, die opwarming gaat ons vele mensenlevens kosten. Een beetje ernst Onze regeringen munten niet uit in de strijd tegen die klimaatopwarming. In uitmunten hebben onze regering nog nooit uitgemunt. Maar daarover gaat het nu niet. Waarover dan wel? Over 11 BV's die de regeringen voor de rechter dagen. "Opdat de regeringen eindelijk zouden doen wat ze zeggen dat ze gaan doen..." luidde het op een van de journaals. Als we de actie goed begrijpen dan willen die BV's dus dat de rechterlijke macht de uitvoerende macht opdraagt om actie te ondernemen en om het beleid bij te sturen. Zonder blikken of blozen wi

VERRAST. Hoe de staking uiteindelijk nog een zegen werd voor 's lands economie

Afbeelding
De  loop der dingen wordt met de dag onvoorspelbaarder. Iedereen - zelfs ook wij - dacht dat de staking van morgen in West-en Oost-Vlaanderen ons economisch weefsel zou aantasten, de opbrengst ervan naar beneden zou halen en de werkgevers zelf irriteren en sommigen zelfs tot woede zou dwingen. Tihange 3 Maar... dankzij Tihange 3 en de brand die er woedde in een van de kabines daar, blijkt de stakingsdag nu een zegen voor het land. Want precies door de staking wordt er maandag heel waarschijnlijk fors minder stroom verbruikt. Stel dat het een doordeweekse begindeweekse maandag was geweest, dan was de kans al behoorlijk groot dat een deel van het land in de kou en in het donker ging tasten. Niet dus, alom opluchting dat die West-Vlaamse (en Oost-Vlaamse, Luikse en Namense) staking het land op de sporen weet te houden. Vraag is of de vakbonden daar nu ook gelukkig om zijn en of zij nu een herkansing plannen...

VERBOUWEREERD. Het Lampiris-experiment: laten wij ons nu allemaal in de zak zetten?

Afbeelding
Het Lampiris-experiment voor de grote winterafschakeling van het elektriciteitsnet is geslaagd. 140.000 mensen hebben zich vanavond bij een schamel kaarsvlammetje zitten warmen, terwijl ze alle elektrische toestellen thuis maximaal hebben uitgeschakeld. Niet om te bezuinigen - na anderhalf uur gingen alle toestellen weer aan - maar om toch maar de armtierige grote elektriciteitsmaatschappijen te helpen bij hét 21ste eeuwse probleem bij uitstek: het stroomtekort. Het ergste komt nog... Erg? Het kan nog erger. Want er was ook nog de mededeling dat de federale minister voor Energie overweegt een wet bij te spijkeren die het mogelijk maakt om mensen die bij een stroomtekort hun kerstverlichting buiten laten branden, te beboeten. Dat zegt een overheid die er zelfs niet eens in slaagt om haar burgers de meest elementaire verkeersregels te laten naleven... Ernstig mak Hoe kan het dat wij dat geklungel met de stroom zomaar aanvaarden? Dat wij dat spel mak meespelen? Hoe erg

GEHOORD. KlaraTop 100, 100 sleutels van het geheugenblik

Afbeelding
Natuurlijk zijn er 101 redenen om de KlaraTop 100 dood te zwijgen, te verguizen of op zijn minst onder vuur te nemen. De top 100 als het palmares van de Dead Composers Society . Of zoals Piet De Loof het in De Morgen zei : "Zo'n oubollige top 100 is de klassieke versie van het schlagerfestival, met J.S. Bach als Christoff en W.A. Mozart als Willy Sommers, die van het publiek alleen hun grootste hits mogen zingen". Heeft hij gelijk? Ja en nee. Vaste waarden Want hoewel we op voorhand weten dat Mozarts Andante uit het 21ste pianoconcerto er alweer eens zal bij zijn- met dank aan de film Elvira Madigan of hoe was het ook weer? - en dat Ravels Pavane pour une infante défunte er evenmin zal ontbreken... willen we die KlaraTop 100 niet missen. Hoe dat komt? Omdat meer dan de helft van die top 100-composities werken als sleuteltjes op ons geheugenblik. Peter Benoits Fantasie nr 3 voor piano tovert ons terug naar de harmonie waar we ooit een bewerking van die fantasie voor

GEDACHT. Weg van België: waar televisie echt héél goed voor is

Afbeelding
Het maakt niet uit waar of wie je bent, eenzaamheid, geborgenheid, verlatenheid of vriendschap voelen hier niet anders dan duizenden kilometers veraf. Ze maken hier en ginder  het verschil tussend kil of warm,  kwetsend of zalvend, moordend of helend. De gedachte lijkt zo voor de hand te liggen, maar we hebben er wel Weg van België van Phara de Aguirre voor nodig om het ook nog te geloven en te belijden. We mogen ons hier nog een halve eeuw op congressen, colloquia en aan togen uitsloven om onze identiteit in grove of fijne trekken te schetsen en ons verkneukelen in lijstjesmakerij met cultuurverschillen, clichébeelden of (on)hebbelijkheden, wie naar Weg in België keek, moest wel vaststellen dat er veel meer is wat ons met anderen verbindt dan wat ons van hen scheidt. Foto Canvas Getekend voor het leven Al gaat het in wezen daar niet over, in Weg van België, waar Phara de Aguirre uitgewezen asielzoekers achterna reist en ons laat zien en vooral voelen hoe de terugkeer van d

VERBIJSTERD. Terug naar de oertijd met Ellemiekes slowjuicer

Afbeelding
"We moeten terug naar de oertijd", zei Ellemieke Vermolen in Reyers laat. Blijkbaar wist de oermens precies wat hij/zij nodig had om zich gezond te voeden. Zei de Nederlandse vrouw. Niet zomaar vrouw van sterrenkok Sergio, maar ook nog eens met de keukenmeester getrouwd. Dat zei ze ook nadrukkelijk. Sappige verhaaltjes voor het slapengaan Ze had net een boek uit. Over sapjes shaken. Gezonde sapjes. Ze had het een en het ander van de mens uit de oertijd, blijkbaar. Alleen... met een slowjuicer waren die sapjes iets vlotter uit stengels, blaadjes, schorsen, vruchten en ander vitaminehoudende natuurverschijnsels te puren. Ineens was die oertijd veraf. Tarwegrasshot Hoe ze bij die sapjes en zoveel gratuite gezondheid was gekomen? Via het tarwegras dat ze had geproefd op een Amsterdams feestje. Google leidde haar verder in dat paradijs van sappen en in een mum van tijd wist Ellemieke zich zowaar te ontplooien tot een soort van sapvakmeesteres; zullen we maar zeggen. Het tar

BEZOCHT. De Boekenbeurs, dan toch...

Afbeelding
Nee, het attraktiepark dat de Boekenbeurs is, zouden we dit jaar niet nog eens bezoeken. De nieuwe boeken die we wilden, hebben we intussen thuis op het rek en op de leestafel en voor de nieuwste boeken kunnen we - gelukkig - terecht in de boekhandel en niet op de Boekenbeurs. Kortom, als het niet voor de boeken is, dan doen we het om auteurs te ontmoeten of... omdat dochterlief van tradities houdt en de jaarlijkse uitstap naar de Boekenbeurs sinds kindertijd een vaste stek heeft op de gemeenschappelijke kalender. We hebben er geen moeite mee om toe te geven dat we met genoegen die traditie in leven blijven houden. Grijs van traditie De Boekenbeurs hangt trouwens aaneen van de tradities. De meeste uitgevers 'houden stand' op altijd weer dezelfde plaats, in haast hetzelfde kader - al viel het ons op dat De Geus afstand nam van de klassieke boekenkasten - en als alle voorgaande jaren ergeren we ons weer aan het amateuristisch gedoe op de parking en aan de kassa. Op dat vlak he

GEZIEN. Vogelvoederhuisje geopend. Eerste gast: de roodborst

Afbeelding
Vogelbescherming Vlaanderen heeft 31 oktober uitgeroepen tot officiële startdag voor het bijvoederen van tuinvogels. We zijn de vogelbeschermingsvereniging gevolgd en hebben het vogelhuisje weer buitengeplaatst en hebben rijkelijk met voer gestrooid op de plank én voederslingers opgehangen. Roodborstig pronken De eerste gast was... de roodborst. Of hij het wist dat hij de eerste van het nieuwe voederseizoen was, weten we natuurlijk niet, maar hij pronkt er, niet rond- maar eerder, geheel eigen aan de soort, roodborstig. Gehaaid Al vrij vlug volgden de alomtegenwoordige merels, maar sinds vanochtend vliegen de pimpel- en koolmezen af en aan en lieten zich maar een keer wegjagen door de grote Vlaamse Gaai die zich niet zonder moeite onder tussen dak en plank wurmde. Er liggen nochtans voldoende noten en kastanjes in de buurt voor die Gaai, maar... liever lui dan moe waarschijnlijk, die gehaaide gaai Niet zonder risico Helemaal risicoloos is een vogelvisite niet. Van tijd tot ti

GEDACHT. Bezige Bij Antwerpen-auteurs: richt uw boosheid ook op Vlaanderen...

Afbeelding
Het zal u maar overkomen. Zo vlak voor de Boekenbeurs vernemen dat uw uitgeverij ophoudt te bestaan als zelfstandig uitgeefhuis in Vlaanderen. Alles weer naar Amsterdam. Alles en iedereen? Dat valt af te wachten. De ontgoochelde auteurs richten hun trieste en boze blikken richting Amsterdam. Dat begrijpen wij. Gevloek Maar, zo vragen wij ons af, zouden zij niet beter wat gevloek en geschreeuw binnen Vlaanderen  houden? Want, zo vermoeden wij, mocht het hier in de boekhandels een duwen en trekken zijn, dan zouden die Hollanders dat Vlaamse uitgeefhuis niet alleen gezellig en leuk vinden, die kooplui zouden zich reppen om de beste en duurste marketeers naar 't stad  te pushen.  Helaas, we schuiven zelden aan in een kassarij in onze boekhandel,   niet in de Confituur-winkels, zelden  in de Standaard Boekhandel. Vlamingen kopen dan wel eens een boek - het liefst in het Boekenbeursattractiepark - maar lezen? Ach lezen... wie leest nu nog? Auteurs wel, boeken niet We houden van

VASTGESTELD. Ode aan de brief... verschijnt als het briefschrijven verdwenen lijkt

Afbeelding
De laatste brief die wij op de post deden? Dat was vrij recent. Naar de FOD Financiën. Gek genoeg, sinds we onze aangifte via pc invullen, moeten we telkens documenten die we anders met de aangifte meestuurden, apart verzenden. Meer dan dat soort brieven hebhen we sinds jaar en dag niet meer op de bus gedaan. Die 'Ode aan de Brief' kon dus niet uitblijven. Altijd als iets dreigt te verdwijnen, worden wij er op de valreep aan herinnerd hoe belangrijk dat wel was en hoe erg het is om dat te moeten missen. Ode aan de Brief De 'Ode aan de Brief' van Simon Garfield verscheen vorig jaar in het Engels, vandaag ligt de vertaling op onze tafel. We moeten het boek nog lezen, maar het laat ons nu al nadenken over brieven die wij ooit stuurden. Aan wie eigenlijk? We moeten al heel diep in ons geheugen graven om dat nog boven te halen. Kerst- en nieuwjaarskaarten waren de eerste soort briefwisseling waar we ons aan waagden, zodra we konden schrijven. Jaren zestig dus, toen wi

BEZOCHT. Het Lijsternest, dat een tweede jeugd beleeft met Vlaamse auteurs

Afbeelding
Anne Provoost in de residentie van het Streuvelshuis Het had er stil kunnen zijn, maar bulldozers, trilmachines en wegenwerkers jagen de stilte ver over het glooiend land. De weg is opgebroken. Nog tot het eind van het jaar, meldt een bord. Een ander bord dat het met heel wat minder officiële looks moet doen,  waarschuwt in het Engels dat de weg is afgesloten, behalve voor wie handelszaken wil bereiken. Dit is per slot van rekening West-Vlaanderen: de zaken gaan voor alles. Druk bij Stijn Of ik mijn wagen aan de rand van de weg mag parkeren, vragen wij een wegenarbeider. "Geen probleem", zegt hij. "Is er iets te doen bij Stijn?" vraagt hij. "Stijn?" "Streuvels! Er is daar al volk," zegt de jonge arbeider. "We bezoeken schrijfster Anne Provoost", leggen we uit. "Die naam zegt me wel iets, van op school, denk ik", zegt de man. "Maar ik heb het niet zo voor boeken..." Plattelands En ja, Anne Provoost is er.

GEZIEN. Het Lichtfront: Een WOI -herdenking om niet licht te vergeten

Afbeelding
We waren onder de indruk. Vrijdagavond 17 oktober. Van getallen vooral. 8.000 fakkels, 10.000 vrijwilligers,  11. 952 kaarsjes, 84.000 meter, 600.000 namen…  Maar dat, dat was voor we zagen hoe het Lichtfront - het openingsevent van de WO I -herdenking GoneWest van de provincie West-Vlaanderen -  zich van Nieuwpoort tot Ploegsteert vormde.  En nu, nu we het zagen, volgden en beleefden, zijn we nog veel meer onder de indruk. We werden er stil van.  Fakkellint   Stil van de zwart-wit-beelden van het fakkellint, van de in al hun eenvoud oprechte getuigenissen van de fakkeldragers die we op Canvas konden horen. We werden stil van de serene soberheid waarmee deze herdenking verliep, van de confronterende gelijkenissen in de beelden van de vluchtelingen toen – mensen van hier – en van de vluchtelingen uit de oorlogsgebieden van vandaag. We werden stil van de woorden van de jonge prinses Elisabeth. Niet alleen omdat ze vlekkeloos Nederlands sprak, maar niet het minst om d

GELEZEN. Chantal Pattyn: "Er is een limiet aan het rationele, mercantiele denken" (Knack)

Afbeelding
Opmerkelijk interview in Knack vandaag. Met Chantal Pattyn. Nethoofd van Klara. Ze had een zus van Tom Lanoye kunnen zijn, want in een ver verleden slagersdochter. Niet in Sint-stad, wel in een Sint-dorp, dat van ons, Sint-Eloois-Winkel. Chantal Pattyn zegt veel dat we willen aanstippen en onthouden. Zoals dit. "Mensen hebben behoefte aan schoonheid. Ik ben ervan overtuigd dat die behoefte alleen maar groter zal worden. Er is een limiet aan het rationele, mercantiele, economische denken. We leven als complete gekken, staan in files, werken krankzinnig hard. Het leven zelf schiet erbij in. We zijn machines geworden. Wel, Klara is het antidotum."  (Knack, 8 oktober 2014) Dat kan tellen, op een dag dat we te horen krijgen dat we nog wat langer en wat harder mogen werken. Meer dan ooit - en zeker  na de bezuinigingsronde op de VRT - zullen we nood hebben aan  Klara, zoals Chantal die heeft uitgetekend.

RIP Siegfried Lenz. De man die op zijn 82ste nog eens met een bestseller uitpakte...

Afbeelding
Jaren lang wisten we dat er naast Gunter Grass, Heinrich Böll en Martin Walser nog een belangrijk Duits auteur was, maar nergens was nog werk van hem in vertaling te vinden. Van Siegfried Lenz - net als Gunter Grass een verwoed pijproker - hadden wij geen enkel boek in huis. En toch was de auteur ons niet onbekend. Bijna een halve eeuw geleden stond er werk van hem in onze bibliotheek in Winkel. Die bibliotheek was zoals het dorp toen was: klein, maar niet per se kleingeestig. Bestseller  We vermoeden dat we toen een of meer werken hebben gelezen, al moeten we meteen toegeven dat we ons op dit ogenblik niet meer herinneren om welke werken het ging. In elk geval was het niet ' Een minuut stilte ', dat we in de zomer van 2010 hebben gelezen en herlezen. Een bijzonder boekje, een te koesteren kleinood, een meesterlijke vertelling, een subliem geschreven liefdesverhaal - naar verluidt zijn eerste  - waarmee de auteur op 82-jarige leeftijd - het boek verscheen onder de titel

GEZIEN. Het universum van Panamarenko. Vanaf de huiskamertafel...

Afbeelding
Foto Canvas Het was nochtans fraai aangekondigd. Met een bijzonder aangenaam lezend stuk van de interviewster, Annemie Tweepenninckx zelf, in De Morgen. Een gemakkelijk gesprek zou het niet worden met Henri Van Herwegen. Dat wist ze op voorhand, schreef ze. En ze heeft natuurlijk overschot van gelijk. Het was, zo te zien, geen gemakkelijk gesprek. Ze aarzelt zelfs niet om hem op een bepaald moment - het gesprek is nog maar goed begonnen - te vragen of hij haar niet in het ootje aan het nemen is. Weg van tafel Foto Canvas Maar, zo vroegen wij ons af, van wie kwam eigenlijk de idee om Panamarenko's universum te gaan verkennen bij de huiskamertafel van de meester? Waarom nam Annemie Tweepenninckx de meester van bij hem thuis niet mee naar de retrospectieve tentoonstelling in Antwerpen? Een gesprek bij hem thuis, met hem in de wagen - over auto's bijvoorbeeld - om te eindigen in het M HKA in Antwerpen. Hij wil niet herinnerd worden na zijn dood, zei hij in het gespr