VASTGESTELD. De dood en waarom wij de regie erover willen houden...

Hij zei het bij wijze van grap, al bedoelde hij het ernstig. Doodernstig, zei hij, dan wel weer knipogend. “Ze spreken hele dagen over euthanasie, een mens zou haast verlangen naar een ouderwetse dood die ons verrast. Een waarvoor je zelf geen moeite hoeft te doen”, had hij gezegd. Hij had mooi praten, vonden wij, hij was 93 en had uiteraard zijn toekomst achter zich. Maar we begrepen hem. 

PERMANENT

De voorbije weken, maanden en jaren was en is er haast onophoudelijk een debat gevoerd over euthanasie. Bijna permanent werden en worden we bestookt met meningen, cijfers, leeftijden, onderzoeken, eisen, getuigenissen, tegenkantingen over en verzet tegen een zelfgekozen levenseinde. Wat zegt dat over de samenleving als zij zo focust op de wijze waarop we afscheid nemen van die samenleving?

OBSESSIE

Het heeft, denken wij, ook te maken met onze gedrevenheid om over alles en iedereen de regie in eigen handen te nemen. Het is, zonder overdrijving, een obsessie die de 21ste eeuwse mens tekent: hij of zij wil alles en vooral ook zichzelf onder controle krijgen en houden. We vinden dat zelf niet uit, we luisterden onder meer naar die naar Nederland uitgeweken West-Vlaamse psychiater Damiaan Denys. U kunt het interview met hem lezen in Krant van West-Vlaanderen van vrijdag 28 oktober.  Hij geeft vandaag (vrijdag 28 oktober) een voorstelling hierover in Sint-Eloois-Winkel. De man houdt ons een spiegel voor ogen waarin we zien welke controlefreaks we zijn en hoe dat ons leidt naar die verlammende en verstikkende angstcultuur.

OORLOG

Natuurlijk zijn we als de dood voor de dood en natuurlijk weten we dat het in handen nemen van de regie over ons leven ons niet spaart van pijn en smart. Dat we dat desondanks toch hardnekkig nastreven, veroorzaakt vaak nog meer lijden. In die zin begrepen we wat de bejaarde man van 93 bedoelde met zijn wens voor ‘een ouderwetse dood die verrast’ en waarvoor hij noch zijn omgeving iets moeten ondernemen. “Met de dood is het zoals in de mobilisatie: als je papieren klaar zijn, moet je mee”, vulde de bejaarde nog aan. Waarmee hij aangaf dat hij de oorlogsgeneratie nog had gekend en dát, die oorlog, verklaart allicht heel veel over de pragmatische wijze waarop de generatie voor ons met de dood wist om te gaan. De dood maakte al van in zijn kindertijd deel uit van zijn leven. 

Lees ook  in Krant van West-Vlaanderen, vrijdag 28 oktober 2016