IN MEMORIAM. Firmin Debusseré: gul in zwier en zwaai, gul in woord en gebaar



Een persoonlijk portret van een man die we leerden kennen in de ‘fleur van zijn leven’, van een burgemeester en een senator en vooral van iemand die onder de mensen wou zijn. Het zijn herinneringen waarmee de tijd al zijn werk deed: de werkelijkheid kleurde misschien wat anders en het decor is niet voor de volle 100 procent een replica van toen. Zo gaat dat met herinneringen… Morgen, zaterdag, nemen we afscheid van een van de meest spraakmakende karakters uit ons dorp.

Fratsen


Firmin was gul. Zot gul, soms. Ach, u denkt wellicht dat wij het nu zullen hebben over zijn fratsen met een briefje van vijfhonderd. Vijfhonderd frank, wel te verstaan. Het is van jaren geleden, toen hij, een jonge, aanstormende snaak nog, in elk café waar hij binnenkwam, trakteerde en er in volle breedte en met branie het woord voerde. Er werd gelachen, gedronken en ja, die ene keer stak hij, naar verluidt, in een zotte kuur een briefje van 500 frank in brand.  We waren er niet bij, we laten de anekdote voor wat ze was. Een jeugdzonde hoeft geen littekens achter te laten.

Flamboyant

Gul, zeiden wij. Zo willen wij hem herinneren. Gul in zwier en zwaai, gul in woord en gebaar. Toen wij als jonge gasten - begin de jaren ‘80 was dat - in de problemen dreigden te komen omdat ons jeugdbewegingskamp én een muziekreis naar Holland mekaar gedeeltelijk overlapten en wijlen onze dirigent erop stond dat we 'het muziek' voorrang gaven op ons KSA-kamp - waarmee we het heel grondig oneens waren, natuurlijk - zorgde Firmin voor dé oplossing.

Amerikaanse slee

Hij kwam ons flamboyant met zijn Amerikaanse slee - er was er maar een in het dorp, zo'n slee, en die was van Firmin - halen op het kamp en voerde ons per direct naar Purmerend. Het had wel wat, die rit in zo'n zachtlopende luxewagen. Het was dat we nog maar zelden naar de cinema waren geweest, anders hadden wij ons gegarandeerd Hollywood-allures aangemeten. De hele rit trakteerde hij ons op moppen - gewone, ‘vette’ en aangebrande - en dorst of honger hoefden we ook al niet te lijden. Later is hij nog eens bijgesprongen als ‘taxichauffeur’ voor muzikanten. Dat was voor een reis naar Zwitserland en daar kreeg hij af te rekenen met... hoogtevrees. Hij kon erover vertellen alsof hij kilometerslang op enkele millimeters van een niet te peilen afgrond had moeten rijden. Zoals we zeiden, Firmin was gul in woord én gebaar.

De onherstelbare bushokjes

Hij was behalve politicus ook ingenieur én ondernemer. Hij wist hoe hij handel moest drijven en hoe hij daarmee geld kon verdienen. “Onze plastic bushokjes construeerden we op een manier zodat ze bij de minste schade niet konden worden hersteld. Er moest meteen een nieuw hokje worden besteld en geplaatst”, vertelde hij daarover.

En toch zuinig

Maar... als hij al met geld gooide, dan was dat zelden of nooit met het geld van de gemeente. "Als we met het schepencollege uit gingen eten, dan betaalden we dat zelf. U mag het nagaan in de gemeentelijke boekhouding: u zal er nergens bonnetjes vinden van diners van het schepencollege", vertelde hij in het Canvasprogramma. Wie bij de gemeente via de kassa wou passeren, was bij Firmin aan het verkeerde adres. Hij was zelfs zo zuinig met dat overheidsgeld dat hij op een bepaald moment poetsvrouwen voor de gemeente aan het werk zette die de gemeente feitelijk 'in het zwart' betaalde.
Als jonge perssnaak roken we hier een coververhaal voor de nationale krant. Hij nam ons dat niet kwalijk - hij wist natuurlijk dat de oppositie ons hierover had getipt - hij pakte sportief de handschoen op, gaf er een uitleg voor waarmee hij op zijn beurt scoorde en zorgde er in het vervolg voor dat hij ons nieuws kon tippen voor de oppositie dat deed.

Kracht van verandering

Hij was een soort van De Wever uit de tijd van 'De slimste mens'. Hij veroverde populariteit met zijn humor, verzon ter plekke oneliners en praatte zo iedereen onder tafel of uit het café. Zonder onderscheid van rang of stand, pastoors of burgemeesters, ministers of koning, het maakte niet uit: als ze ongelijk hadden, hoorden ze het. En iedereen mocht meeluisteren.

Of iedereen ook mocht meepraten? Daar had hij zo zijn mening over. "Die adviesraden en die inspraakcomités: een gemeentebestuur kan er geen genoeg hebben. Laat ze maar onderling van mening verschillen en discussiëren, dan kunnen wij in de luwte de beslissingen nemen die we moeten nemen," zei hij daarover ooit. "Want als je moet wachten op die adviezen, raak je nooit ergens als bestuurder."

En toch verbitterd

Ook na zijn politieke carrière bleef Firmin de man van het dienstbetoon. Maar toen we hem een laatste keer voor interview - vier jaar geleden was dat - uitnodigden - we confronteerden hem met de jongste burgemeester van het land, in Staden en vroegen hem de jonge burgervader wat levenslessen te geven - viel het ons op dat hij bitter gestemd was over hoe de zaken in de samenleving liepen. Misschien een gevolg van de ziekte, die toen al in hem kiemde en knaagde aan zijn daadkracht en levenslust.

Meer in Krant van West-Vlaanderen, editie De Weekbode Izegem van vrijdag 24 juni 2016

Reacties

Populaire posts van deze blog

GEZIEN. Zwarte Kat, niet zomaar een kopje...koffietafelerfgoed

GELEZEN. Sinterklaas: open brief van Nicodemus naar aanleiding van de Pietenkwestie

GESCHREVEN. Eigenlijk zijn het ouders die hun kinderen een nieuwjaarsbrief moeten schrijven...