RIP. Ward Ruyslinck opende voor ons de poort naar de 'echte boeken'

Ward Ruyslinck is op 85-jarige leeftijd overleden. Een kolomberichtje in De Morgen, een driekwart pagina in De Standaard en een bericht op radio in het ochtendnieuws. De auteur leed al een tijd aan Alzheimer. Hij verbleef al een hele tijd in een rusthuis.
We waren intussen aardig bezig met hem te vergeten, denken wij.
De jonge generatie zal hem niet vergeten, ze hebben hem, vermoeden wij, nooit gekend. En vermoedelijk ook zijn boeken niet.
 Of dat jammer is, durven wij betwijfelen. Vlaanderen heeft voldoende hedendaagse auteurs aan wiens boeken de luttele leesminuten van de gemiddelde jonge Vlaming beter kunnen besteed worden.

 Volwassenafdeling

Voor ons was Ward Ruyslinck indertijd nochtans belangrijk. Hij bracht ons naar de 'grote', de 'echte' boeken. Hij was de eerste auteur uit de afdeling volwassenen van de Winkelse bibliotheek die wij lazen. 'Wierook en Tranen' was het eerste. En toen we het hadden gelezen, voelden we ons gelukkig dat we voortaan de Cor Ria Leemans- en Leopold Vermeiren-boeken achter ons konden laten.
Na 'Wierook en Tranen' volgde 'De verliefde akela en andere verhalen', maar we haakten af na de 'Ontaarde Slapers'. Hubert Lampo nam het dan over van Ruyslinck. Dat had onder meer te maken met de - zo beeldden wij ons dat in - bijzonder knappe blondines die Lampo met de nodige mysteriositeit wist op te voeren.

Niet opnieuw lezen

Vanochtend zijn we nog eens gaan bladeren in 'Wierook en Tranen'. Dat bracht ons terug naar dat spannend moment in de Winkelse bibliotheek. Zouden wij het boek mogen meenemen? Of zou de bibliothecaris ons met zijn akelig ernstig gezicht terechtwijzen? We mochten het meenemen, zonder commentaar. Zoals gewoonlijk gunde de bibliothecaris ons geen blik. Alleen de kaart en het boek.

Terwijl we bladeren, merken we iets vreemds in het boek. Tot vanmorgen dachten wij altijd dat wij onze 'bibliotheek' waren begonnen met de Maigrets van Simenon, waarvan we de eerste boekjes kochten eind de jaren zeventig. Toen we op kot zaten. Maar 'Wierook en Tranen' kochten wij al in 1974. In februari 1974 om precies te zijn. Dat hebben we er zelf in geschreven.
We waren dus 16 jaar oud toen we het boek kochten. Zakgeld hadden we toen niet - dat hadden we niet nodig - en naar boekhandels gingen we evenmin. Waar we dat boek dan hebben gekocht en in welke omstandigheden: we zijn het totaal vergeten.
Bovendien hadden we het nog maar enkele jaren daarvoor in de bibliotheek ontleed. Hebben we het dan meer dan eens gelezen, indertijd? De herinneringen blijven weg.

Katelijne Verbekes tv-debuut

We zullen 'Wierook en Tranen' - dat evenoud is als wijzelf - vanavond niet opnieuw lezen. We herinneren ons wel de tv-bewerking ervan. Onlangs zagen we die per toeval nog eens op Memotv op Canvas. De dialogen waren o zo houterig, o zo onnatuurlijk, dat ze vermoedelijk al gedateerd waren nog voor ze werden uitgesproken.
Toch is de tv-film die in 1977 werd gedraaid op zich ook weer geschiedenis. Vera, de vrouwelijke hoofdpersonage, was het acteerdebuut van de toen 14-jarige Katelijne Verbeke. Waldo werd gespeeld door Daan Brouwers. Het 10-jarig zoontje van Jeroen Brouwers die het boek indertijd bijzonder scherp afwees.  "Een boek scheef van kermiseffecten en  kostschoolsentimentaliteit", schreef Brouwers. Dat verhinderde evenwel niet dat het boek een half miljoen keer over de toonbank ging. Al zal de verplichte lectuur op school wel een deel van dat succes verklaren.