BEVREEMDEND. En toen we de luiken hadden weggehaald, rolden ze de prikkeldraad weer uit...

's Winters gingen de luiken dicht. De blaffeturen, noemden wij ze. En aan de kinderen vertelden we dat de luiken zo werden genoemd omdat ze gesloten werden bij valavond omstreeks het uur dat honden beginnen te blaffen. Vandaar... blaffeturen. Of ze het geloofden? Vermoedelijk niet. Maar vreemd genoeg, als er 's avonds enkele honden beginnen te blaffen, denk ik altijd weer aan de luiken. Niet zonder schroom, want wie zijn eigen verzinsels begint te geloven...

BEDOMPTE KNUSHEID
Hoewel ik de voorbije dagen niet meteen aandacht schonk aan blaffende honden, doken de luiken weer op. En met de 'blaffeturen' ook het ritueel van het sluiten. Je moest ervoor naar buiten. Vooral 's winters vergde dat moed om uit de veilige, warme knusheid van de kleine woonst in een kille, klamme duisternis te stappen. We sloten de wereld buiten...
...en voelden ons al na luttele minuten opgesloten. En elke keer dat we bij storm en ontij de luiken sloten, zeiden we dat we, als we ooit een nieuwe woonst zouden bouwen, dat we gingen voor ramen zonder luiken, zonder rolluiken. De knusheid voelde als een bedompte bekrompenheid waarin we nauwelijks konden ademen. Geef ons de wereld, dachten we toen.

GROTE OGEN
En we bouwden een nieuwe woonst met grote ogen en open blikveld over een wereld waarin de grenzen voorgoed leken gesloopt. Jaren leefden we met die illusie
... tot er ineens weer prikkeldraden op het scherm verschenen, niet eens zo ver hier vandaan
... tot er ineens weer over grenscontroles werd gesproken en niet alleen in 'buitenlanden'
... tot het land ineens weer 'overvol' werd genoemd.

TE VOET OP DE VLUCHT
We waren 15 toen we in Wierook en Tranen van Ward Ruyslinck lazen hoe hele horden stadsmensen te voet met hun have en goed op de vlucht sloegen, in dit land. Ik herinner me dat ik me probeerde voor te stellen wat het zou zijn als we zo van de ene op de andere dag halsoverkop met pak en zak richting Frankrijk zouden moeten vertrekken. Ondenkbaar, dachten we toen. Onvoorstelbaar.

Zelfs vorig jaar nog  - bij der massale herdenkingen van 14-18 - dachten we dat de beelden van mensen die op ons continent te voet op de vlucht gingen, alleen nog in sepia of zwart-wit bestonden. Maar zie, vanavond trekken duizenden oorlogsvluchtelingen van Hongarije naar Duitsland...

Het merendeel van onze huizen heeft geen luiken meer, maar het ziet er naar uit dat onze woonsten meer dan ooit opgetrokken zijn met blinde muren.